Δύο οι πολύ ενδιαφέρουσες ταινίες της βδομάδας. Στην «Αλκυονίδα» η τσέχικη ασπρόμαυρη «Μαρκέτα Λαζάροβα» (1967) του Φράντισεκ Βλάτσιλ και σε «Αστυ» και «Πτι Παλαί» η κροατική «Καυτός ήλιος» (2015) του Ντάλιμπορ Μάτανιτς.
Πρεμιέρα απόψε για την αγγλική παραγωγή «Πρακτοράντζα» (The brothers Grimsby – 2016) σε σκηνοθεσία Λουί Λετεριέ με πρωταγωνιστές τον Σάσα Μπαρόν Κόεν και τον Μαρκ Στρονγκ. Γνωρίζουμε πολύ καλά τι μπορούμε να περιμένουμε από τον Σάσα Μπαρόν Κόεν και η «Πρακτοράντζα» με τον ίδιο σε ρόλο φανατικού χούλιγκαν των γηπέδων δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο Κόεν λειτουργεί κι εδώ όπως στα τελευταία του φιλμ που μικρές καλές στιγμές αναμειγνύονται με χοντράδες αισχίστου είδους. Πάντως ούτε καν πλησιάζει σε κάποιο νέο «Borat». (Δείτε εδώ το Trailer)
Πρεμιέρα και για την αμερικάνικη μεταφυσική ταινία τρόμου σε σκηνοθεσία Τζέισον Ζάντα με τίτλο «Το Δάσος» (The forest – 2016). Πρόκειται για τη συμβατική ιστορία της Αμερικάνας Σάρα που φθάνει στην Ιαπωνία ψάχνοντας για τη δίδυμη αδελφή της που εξαφανίστηκε στο δάσος Αοκιγκαχάρα, στους πρόποδες του όρους Φούτζι, του πιο δημοφιλούς μέρους στον κόσμο για αυτοκτονίες. Εκεί μέσα είναι εύκολο να χαθεί κανείς και λέγεται ότι τα φαντάσματα των νεκρών περιπλανώνται ανάμεσα στα δέντρα. (Δείτε εδώ το Trailer).
Πρεμιέρα, επίσης, για την αμερικανίδας περιπέτεια φαντασίας «Θεοί της Αιγύπτου» (Gods of Egypt – 2016) σε σκηνοθεσία Αλεξ Πρόγιας. Το στόρι εκτυλίσσεται σε μια αρχαία Αίγυπτο, παραληρηματικής ροκοκό αισθητικής και ακολασίας ψηφιακών ειδικών εφέ, που μόνο το Χόλιγουντ μπορεί να φαντασιώνεται, όπου συνυπάρχουν Φαραώ με άπταιστη βρετανική προφορά και θεότητες που κατέχουν κουνγκ φου, σαν τον Ωρου και τον Σετ που αναμετρώνται όπως ο Μπάτμαν εναντίον του Σούπερμαν.(Δείτε εδώ το Trailer).
Οσο για την τελευταία πρεμιέρα της βδομάδας, το ελληνικό θρίλερ του Κωνσταντίνου Γιάνναρη «Το ξύπνημα της άνοιξης» (2016) καλύτερα να μην εκφραστεί κανείς…
Κριτική: Τζία Γιοβάνη
Στην Τσεχία, αυτή η πειραματική, λυρικά και πρωτόγονα βίαιη ασπρόμαυρη ποιητική ταινία, που ουδέποτε γίνεται αφηρημένη ή εξιδανικεύεται, θεωρείται το μεγαλύτερο κινηματογραφικά επίτευγμα που έγινε ποτέ. Μια συγκλονιστική, αξέχαστη και άγνωστη σχεδόν ταινία, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Βλάντισλαβ Βανκούρα, η οποία αποζητά ευρύτερο κοινό που η επανέκδοσή της ευελπιστεί να φέρει. Ισως η συγκεκριμένη ταινία να μην απευθύνεται σε όλους δεδομένου ότι ανήκει σε άλλες εποχές με διαφορετικά εκπαιδευμένο και πεπαιδευμένο κοινό. Πρόκειται για μεγάλης διάρκειας, απάνθρωπα κυνικής εικόνας του Μεσαίωνα, του 13ου αιώνα, που από το άνοιγμά του, το έπος των μεσαιωνικών επιδρομέων του Βλάτσιλ, προκαλεί την προσοχή και φαντασία μας, μας ωθεί στο εσωτερικό ενός κόσμου με άγρυπνα αρπακτικά έτοιμα να επιτεθούν… Δυο αδέλφια ληστεύουν περαστικούς για λογαριασμό του τυραννικού τους πατέρα. Σε μια ληστεία πιάνουν όμηρο έναν νεαρό Γερμανό, του οποίου ο πατέρας δραπέτευσε και ανάγγειλε το γεγονός στον βασιλιά. Ο πατέρας των ληστών προετοιμάζεται για την οργή του βασιλιά και αποζητά τη συμμαχία του γείτονά του, Λαζάρ. Οταν ο Λαζάρ αρνείται, αυτός απάγει την κόρη του Μαρκέτα.
Σαν συμφωνική παραλλαγή τόνου και ρυθμού, η ιστορική αυτή ταινία κινείται με θαυμαστή σιγουριά από το στοχαστικό στο ξέφρενο, από το τρομακτικό στο ερωτικό και σπρώχνει τον θεατή να εκτιμήσει ξανά τη δύναμη της εικόνας και του ήχου και να ανακαλύψει τι συμβαίνει όταν τα δύο αυτά τα βάζεις μαζί. Το μυθιστόρημα απεικονίζει θαρρετά τον Μεσαίωνα μέσα από ένα πρίσμα πρωτοπορίας, μέσα από μια σύγκρουση ανάμεσα στον αρχαϊκό κόσμο και τα πάθη που τυφλώνουν τους χαρακτήρες του και μια μοντερνιστική στιλιστική. Η κινηματογραφική διασκευή βρίσκεται στην ίδια γραμμή, με την ίδια ένταση – πρόκειται για το πιο ριζοσπαστικό φιλμ του σκηνοθέτη.
Η ταινία μάς υποχρεώνει σε επανεκτίμηση του διεθνούς κινηματογράφου της δεκαετίας του ’60, πώς η ιδέα του μοντέρνου σινεμά που εμφανίζεται μετά τον Πόλεμο, αναπτύσσεται το ’50 και το ’60 στην κατεύθυνση του κινηματογράφου τέχνης, ενός σινεμά στοχαστικού με λήψεις μακράς διάρκειας και συναισθηματική απόσταση…
Με τους: Μάγντα Βασαριόβα, Γιόζεφ Κεμρ, Νάντα Χάινα, Γιαροσλάβ Μούτσκα, κ.ά.
Παραγωγή: Τσεχοσλοβακία (1967).
Ο γεννημένος το 1975 στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας Ντάλιμπορ Μάτανιτς γύρισε το φθινόπωρο του 2014 μια κινηματογραφικά αυθεντική ταινία. Συνέθεσε μια περίτεχνη φιλμική κατασκευή πάνω στη θεματική των δυσκολογιάτρευτων πληγών που άφησε ο πόλεμος – εν προκειμένω Κροατίας-Σερβίας – στη ζωή και την ψυχή των εμπλεκόμενων πληθυσμών με τις εθνοτικές συγκρούσεις, τον εγκλωβισμό στο δικαιολογημένο μίσος, τον υπόκωφο φόβο και την τεράστια απορία τού γιατί έγιναν όλα αυτά, να εκφράζονται πλήρως μέσα από τις ερμηνείες των ηθοποιών. Η φιλμική κατασκευή του Μάτανιτς συνίσταται σε τρεις ερωτικές ιστορίες, οι οποίες εκτείνονται σε δυο γειτονικά χωριά καμένα από τον πόλεμο και τον ήλιο και τρεις συνεχόμενες δεκαετίες. Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στις δαλματικές ακτές, εκεί που οι συνέπειες του πολέμου παραμένουν ακόμα ορατές. Η νεαρή Σέρβα και ο αγαπημένος της Κροάτης – ηθοποιοί εξαιρετικοί παρά τη μικρή τους εμπειρία – διατρέχουν και τις τρεις ιστορίες στους αντίστοιχους ρόλους και παραμένουν εικοσάχρονοι, όπως τους πρωτοείδαμε. Οι ηθοποιοί του Μάτανιτς δεν συνιστούν «ρόλους / χαρακτήρες», δεν διαθέτουν προσωπικά, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιοσυγκρασίες διαφορετικές, αλλά εκφράζουν «τύπους» ανθρώπων, περιγράμματα με χαρακτηριστικά που «ντύνουν» τα φτωχά στρώματα των αγροτικών περιοχών που, χωρίς να πολυκαταλαβαίνουν τους λόγους, πλήρωσαν ακριβά τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Ο σκηνοθέτης μπορεί να υπαινίσσεται ότι δεν ενδιαφέρεται να ανοίξει το ζήτημα του ποιος φταίει, τώρα… Παρά ταύτα, «αθώα» και αδιάφορα πετά το καρφί του, βάζοντας τη γρια Κροάτισσα στο πρώτο επεισόδιο να λέει: «Ο Χίτλερ είναι εδώ, το κακό είναι εδώ»… Και η κακιά βέβαια πλευρά δεν είναι άλλη από αυτή που α-συνείδητα πυροβόλησε θανάσιμα τον εραστή, ένας τρεμάμενος από φόβο, νεαρός, ένστολος Σέρβος…
Η ιστορία με την οποία η ταινία ξεκινά διαδραματίζεται το 1991 και συνδέεται άμεσα με την αρχή του πολέμου στην Κροατία, τη γενική σύγχυση και το φόβο. Οι νεαροί εραστές, Σέρβα και Κροάτης, θέλουν να φύγουν από τον πόλεμο και να ζήσουν τον απαγορευμένο τους έρωτα μακριά. Η δεύτερη ιστορία έρχεται το 2001, 10 χρόνια μετά, ο πόλεμος μπορεί να έχει καταλαγιάσει αλλά οι πληγές και οι θύμησες ματώνουν ακόμα, νωπές και εύθραυστες. Η τελευταία ιστορία αναφέρεται στο 2011, όταν πια τα πράγματα είναι έτσι όπως σχεδιάστηκαν να είναι. Με μια νεολαία – άγραφο χαρτί, που θέλει να ξεχάσει το παρελθόν και να ζήσει όλες τις κοσμογονικές χαρές αυτού του κόσμου… Σεξ, ποτό, ναρκωτικά, κλαμπ, υπό τις νότες τραγουδιού με λάιτ μοτίβ τη λέξη Αμέρικα. Ε, γι’ αυτό δεν έγινε – και συνεχίζει να γίνεται – όλος ο καβγάς; Ταινία που καλό είναι να δείτε!
Με τους: Τιχάνα Λάζοβιτς, Γκόραν Μάρκοβιτς, Νίβες Ιβάνκοβιτς, κ.ά.
Παραγωγή: Κροατία, Σλοβενία, Σερβία (2015).
Στα χνάρια του αριστουργήματος του Αλαν Πάκουλα – για το σκάνδαλο Γουοτεργκέιτ – «Οι άνθρωποι του Προέδρου» (1976) κινείται η, πολυφορτωμένη υποψηφιότητες για Οσκαρ, ταινία καθαρού κλασικισμού, καθόλου πομπώδης και χωρίς εφέ του Τομ Μακάρθι «Spotlight», που αναπαράγει και ενισχύει θεματικές που συναντήσαμε στην ταινία του Πάκουλα. Το «Spotlight» – μακράν του αριστουργήματος, κάτι μεταξύ αστυνομικού φιλμ και διδακτικού ντοσιέ – έχει θέμα τα σκάνδαλα παιδόφιλων κληρικών στη Βοστόνη. Αυτό συνιστά ένα πάντα χρήσιμο σινεμά. Η ερευνητική δημοσιογραφία μαζί με το χρονικό μιας πραγματικής ιστορίας ενταγμένα σε ένα ακριβές σενάριο με μετρημένους διαλόγους, διασταυρώνονται από την πρώτη στιγμή, με αφήγηση γραμμική και ρευστή. Πρόκειται για συγκροτημένο φιλμ έρευνας χωρίς τυπικούς χολιγουντιανούς ήρωες ή δαίμονες, που στοχεύει, όπως λέει, να φθάσει στην καρδιά αυτού που η ίδια η ταινία ορίζει ως «σύστημα», εστιάζοντας στη δημοσιογραφική δουλειά, στην έρευνα μηνών και χρόνων και σεβόμενη τους κανόνες του κινηματογραφικού είδους. Ο σκηνοθέτης, με άριστο καστ ηθοποιών, γνωρίζει πώς να δημιουργεί ένταση με το τέμπο και τον τόνο, δίνει χρόνο στη δημοσιογραφική διαδικασία, την διακόπτει, την αναβάλλει και την ξαναπιάνει ενώ είναι απούσα η ιδιωτική ζωή των ηρώων. Απούσες τυχόν ερωτικές ιστορίες ή σύζυγοι ζηλιάρηδες που παραπονιούνται, απόντα τυχόν κακοποιά στοιχεία και διεφθαρμένοι ιδιοκτήτες. Η ταινία παρουσιάζει τους τέσσερις, ριζωμένους λίγο ως πολύ στον καθολικισμό, δημοσιογράφους της ερευνητικής ομάδας «Spotlight» ως «λεκιασμένους» ήρωες, αφού κάποιοι είχαν στα χέρια τους υλικό, ικανό να «ανοίξει» την υπόθεση, κάτι που δεν έκαναν.
Στην εφημερίδα «Boston Globe» έρχεται ένας προσωρινός διευθυντής, αποφασισμένος να κάνει την εφημερίδα να κατακτήσει ξανά την κορυφή με θέματα επίκαιρα και καυτά και απευθύνεται στην ομάδα «Spotlight», που ήδη ερευνά το θέμα ενός Καθολικού ιερέα, που επί 30 έτη κακοποιούσε σεξουαλικά ανήλικους. Ο διευθυντής της εφημερίδας πιστεύει ότι ο καρδινάλιος της Βοστόνης γνώριζε το θέμα κι έκανε τα πάντα για να το «θάψει» και η δημοσιογραφική ομάδα ανακαλύπτει ότι ο αρχιεπίσκοπος της Βοστόνης «έθαψε» πάμπολλες περιπτώσεις παιδόφιλων κληρικών, αποκρύπτοντας τη σπουδαιότητα και την έκταση του φαινομένου. Ετσι, γεννήθηκε η έρευνα που έφερε στο φως τεράστιο αριθμό κακοποιημένων ανηλίκων στο εκκλησιαστικό περιβάλλον…
Με τους: Μάικλ Κίτον, Ρέιτσελ Μακάνταμς, Τζον Σλέιτερι, Στάνλεϊ Τούτσι, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (2015).
