Το ερώτημα «Ο διευθυντής άλλαξε. Άλλαξε το πρόσωπο… Αλήθεια όμως, τι άλλαξε;», θέτει το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, με αφορμή την αντικατάσταση του διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών.
Στην ανακοίνωσή του αναφέρει:
«Παρακολουθήσαμε με προσοχή τα τεκταινόμενα με τον διορισμό του Γιαν Φαρμπρ ως διευθυντή στο Φεστιβάλ Αθηνών, τη συνέντευξή του που πυροδότησε αντιδράσεις και τις εξελίξεις. Όμως το θέμα μας δεν είναι ο Φαρμπρ… Τα βέλη πρέπει να κατευθυνθούν στην Ελληνική Πολιτεία που χειρίζεται έτσι τους θεσμούς. Γιατί το Φεστιβάλ Αθηνών έχει εξελιχθεί σε «ενός ανδρός αρχή» είτε είναι ο κ. Λούκος, είτε ο κ. Φαρμπρ, είτε ο κ. Θεοδωρόπουλος σήμερα. Και οι καλλιτέχνες και οι φορείς τους έχουν -από τη δεκαετία του 1990 (μετά το Μάαστριχτ)- μπει στο περιθώριο…
Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι στο σύστημα που ζούμε, στο πλαίσιο της ΕΕ, ο Πολιτισμός δεν είναι μόνο πεδίο οικονομικών ανταγωνισμών, αλλά και χειραγώγησης συνειδήσεων… Στο όνομα του κοσμοπολιτισμού του κεφαλαίου, η κυβέρνηση πραγματικά έφερε καθρεφτάκια στους «ιθαγενείς», όπως άλλωστε έχει γίνει και με όλους τους κορυφαίους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας μας (Μουσείο Μπενάκη: Γάλλος, Κέντρο Κινηματογράφου: Γερμανός, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: Γαλλίδα, Φεστιβάλ Αθηνών: Βέλγος!!!) αλλά και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που είδαν και εκείνες τους κορυφαίους θεσμούς τους να διοικούνται από το ίδιο μεταμοντέρνο κοσμοπολίτικο καθεστώς.
Και για εκείνους που όψιμα είδαν να «αφελληνίζεται» το Φεστιβάλ Αθηνών, να θυμίσουμε ότι το 2003, όταν ήταν η Ελλάδα προεδρεύουσα χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στη Σύνοδο των Υπουργών Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη διατυπώθηκε «η αναγκαιότητα δημιουργίας έστω και επινόησης» (όπως επίσημα γράφτηκε) «ενιαίας Ευρωπαϊκής Ταυτότητας ως προϋπόθεσης για τη λειτουργία της Ενιαίας Ευρωπαϊκής αγοράς». Και να θυμίσουμε ακόμα και τη ρήση του τότε Έλληνα υπουργού «πώς θα πωληθούν μπλουζάκια από τον ευρωπαϊκό βορρά στον ευρωπαϊκό νότο αν δεν καλλιεργήσουμε ενιαίο γούστο;»…
Βέβαια εξίσου άξια καταγγελίας με την κυβέρνηση, τις διαδικασίες που εφαρμόζει και τις επιλογές της, είναι και τα άλλα κόμματα που σήμερα διαμαρτύρονται επικαλούμενα «εθνικό Bατερλό» στο θέμα Γιαν Φαρμπρ, όταν έχουν υπογράψει μνημόνια και εφαρμοστικούς νόμους, όταν στην ιδεολογία τους, αλλά και στην πρακτική τους είναι η αποδοχή της πολιτικής της ΕΕ, δηλαδή της πολιτικής παράδοσης του πολιτισμού και των καλλιτεχνικών θεσμών σε ιδιώτες επενδυτές, ώστε οι προοριζόμενες για τον πολιτισμό πιστώσεις να εξοικονομούνται για την κάλυψη των δανειακών αναγκών της χώρας. Όταν αυτά τα κόμματα, χρόνια τώρα μετατρέπουν τους κρατικούς φορείς σε Ανώνυμες Εταιρείες και το κράτος σε διάμεσο, που με δημόσιο χρήμα εκχωρεί την Τέχνη και τον Πολιτισμό στους εκπροσώπους του Διεθνούς Χρηματιστηρίου της Τέχνης και στο σύστημα «αξιών» τους. Φυσικό επακόλουθο ο παραγκωνισμός των καλλιτεχνικών φορέων και της συλλογικής έκφρασης των καλλιτεχνών… Αντίστοιχη είναι και η εμπειρία από το ΕΜΣΤ και τις διαδικασίες που συχνά έχουμε ως φορέας καταγγείλει…
Το ΔΣ του ΕΕΤΕ απαιτούμε:
-
Να παραμείνει το Φεστιβάλ Αθηνών ως Ελληνικό Φεστιβάλ με σκοπό τη στήριξη της Τέχνης που παράγεται στην Ελλάδα αλλά και με διεθνείς επικοινωνίες, συνεργασίες, ανταλλαγές και μετακλήσεις.
-
Τη μετατροπή του Φεστιβάλ Αθηνών από Ανώνυμη Εταιρεία σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και τη συμμετοχή στη διοίκησή του θεσμικών φορέων και εκπροσώπων των σωματείων των καλλιτεχνών.
-
Τη στροφή του Φεστιβάλ στη μελέτη και ανάδειξη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών, να αγκαλιάσει τα προβλήματα, αλλά και όνειρα των εργαζομένων, μακριά από την εμπορευματοποίηση της Τέχνης και την υποταγή της σε κερδοσκοπικά παιχνίδια.
Τα ερωτήματα παραμένουν με τον έναν ή τον άλλο διευθυντή: Με ποια κριτήρια και με ποιες διαδικασίες επιλέγεται από τον εκάστοτε υπουργό ο Διευθυντής, τι αρμοδιότητες πρέπει να έχει, ποιος είναι ο ρόλος συλλογικά του καλλιτεχνικού κόσμου απέναντι σε ένα δημόσιο θεσμό…
Ο διευθυντής άλλαξε. Άλλαξε το πρόσωπο… Αλήθεια όμως, τι άλλαξε;».
