Η κατάσταση των εξαρτημένων στο δρόμο επιδεινώνεται, νέες ουσίες έρχονται στο προσκήνιο, τα οικογενειακά και προσωπικά αδιέξοδα που μπορεί να οδηγήσουν σε διάφορες μορφές εθισμού ή να καθυστερήσουν την έγκαιρη αναζήτηση θεραπείας αυξάνονται, για όσους ολοκληρώνουν την πορεία απεξάρτησης, η επανένταξη στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας γίνεται με όλο και πιο δύσκολους όρους. Είναι μερικά από τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τον απολογισμό έργου του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων για το 2014, όπως παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες.

 Το 86,3% ήταν άνδρες με μέση ηλικία τα 30,2 έτη. Εννιά στους 10 είχαν ελληνική υπηκοότητα. Η πρώτη τους επαφή με τις παράνομες ουσίες σημειώθηκε κατά μέσο όρο όταν ήταν 16 ετών. Τρία περίπου χρόνια αργότερα άρχισαν τη χρήση της ουσίας που ανέφεραν οι ίδιοι ως κύρια ουσία κατάχρησης, τη στιγμή που έφτασαν, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, να ζητήσουν θεραπεία στο ΚΕΘΕΑ. Η επικρατέστερη κύρια ουσία κατάχρησης εξακολουθεί να είναι η ηρωίνη, σε ποσοστό 54,5%, αν και τα ποσοστά αναφοράς της μειώνονται σταθερά εδώ και μερικά χρόνια.

Σημαντική αλλαγή: Και από τα φετινά στοιχεία επιβεβαιώνεται η αυξητική τάση που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια στην επικράτηση της κάνναβης ως κύριας ουσίας κατάχρησης. Το ποσοστό έχει αυξηθεί από 20,5% το 2011 σε 32,1% το 2014. Ανάλογη τάση σημειώνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο ένας στους δύο εξαρτημένους που προσεγγίζουν το ΚΕΘΕΑ δεν έχει απολυτήριο λυκείου, 6 στους 10 είναι άνεργοι και 2 στους 10 έχουν περιστασιακή ή επισφαλή εργασία. Το 17,6% είναι άστεγοι ή διαμένουν σε προσωρινή στέγη, το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο σε σχέση με το 2013 (14,7%), ενώ μειωμένο εμφανίζεται και το ποσοστό διαμονής με τη γονική οικογένεια (57,2% αντί 60,4%).Οι διαφοροποιήσεις αυτές ίσως μπορούν να συνδεθούν με την επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών διαβίωσης των εξαρτημένων και την αποδυνάμωση της οικογενειακής συνοχής.

Τέσσερις στους δέκα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, με επικρατέστερα την ηπατίτιδα και τα ορθοπεδικά προβλήματα. Οι 3 στους 10 αναφέρουν ιστορικό ψυχολογικών ή ψυχιατρικών προβλημάτων, με συχνότερο μεταξύ αυτών την κατάθλιψη.

Οι 3 στους 4 αναφέρουν ότι έχουν συλληφθεί στο παρελθόν, με μέσο όρο 5 συλλήψεις.

Η ζήτηση για υπηρεσίες παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και το ΚΕΘΕΑ προσέφερε συνολικά 8.000 θέσεις θεραπείας σε χρήστες ουσιών, οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια. Υποστηρίχθηκαν πάνω από 6.500 μέλη οικογενειών. Η παρέμβαση στην οικογένεια είναι κρίσιμη για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, την πρόληψη της υποτροπής, καθώς και την πρόληψη της χρήσης από άλλα μέλη της οικογένειας.

Περίπου δύο χιλιάδες άτομα έλαβαν υπηρεσίες συμβουλευτικής και απεξάρτησης σε 18 φυλακές, αλλά και σε δομές στην κοινωνία για την υποδοχή και επανένταξη των αποφυλακισμένων.

Το 2014 τα προγράμματα άμεσης πρόσβασης και προσέγγισης χρηστών στο δρόμο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη: Πραγματοποίησαν 710 εξορμήσεις στις πιάτσες για την υποστήριξη των εξαρτημένων και την ανταλλαγή συριγγών, δέχτηκαν στις εγκαταστάσεις τους 5.860 επισκέψεις από 1.570 διαφορετικά άτομα, πραγματοποίησαν 3.076 ιατρικές πράξεις, είτε στις εγκαταστάσεις τους είτε στο δρόμο, και μοίρασαν 36.923 μερίδες φαγητού.

Σε άνοδο βρίσκεται επίσης η ζήτηση υπηρεσιών για τις λεγόμενες νόμιμες εξαρτήσεις, αλκοόλ και τυχερά παιχνίδια. Φαίνεται ότι η περίοδος της κρίσης ευνοεί συμπεριφορές, όπως η καταφυγή στο αλκοόλ και η ενασχόληση με τον τζόγο στην προσπάθεια αναπλήρωσης του χαμένου εισοδήματος. Το εξειδικευμένο στις νόμιμες εξαρτήσεις πρόγραμμα ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ (τηλέφωνα επικοινωνίας: 210.9215.776 – 210.9237.777) προσέφερε υπηρεσίες σε 562 άτομα, χωρίς να καταφέρει να ανταποκριθεί στη συνολική ζήτηση για βοήθεια, καθώς σταθερά τα τελευταία χρόνια υφίσταται λίστα αναμονής, ενώ υπηρεσίες απεξάρτησης από το αλκοόλ και τον τζόγο προσφέρουν τα τελευταία χρόνια και αρκετά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ στην περιφέρεια.