Ο Δημήτρης Γληνός πέθανε σε ηλικία 61 ετών, σχετικά νέος με τα σημερινά δεδομένα, αλλά και με τα δεδομένα της οικογενειακής του παράδοσης, αφού ο πατέρας του, για παράδειγμα, Αλέξανδρος Γληνός είχε πεθάνει το 1941 σε ηλικία 92 ετών, ενώ ο παππούς του (ο πατέρας της μητέρας του) έζησε μέχρι την ηλικία των 105 ετών.
Ο Δ. Γληνός γεννήθηκε στις 22 Αυγούστου 1882, στη Σμύρνη. Ο πατέρας του καταγόταν από την Ανδρο και στη Σμύρνη είχε επιχειρήσεις κρασιών, ενώ η μητέρα του, κόρη μεγαλοκτηματία, καταγόταν απ’ το Μπουρνόβα της Σμύρνης. Από μικρός υποχρεώθηκε να γνωρίσει τη βιοπάλη, αφού οι αλλεπάλληλες ατυχίες στις επιχειρήσεις του πατέρα του, καθώς και το γεγονός ότι ήταν μέλος πολυμελούς οικογένειας, έφεραν πολλές δυσκολίες στις σπουδές του. Εντούτοις κατάφερε να ολοκληρώσει τις εγκύκλιες σπουδές του στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και το 1905 να αποφοιτήσει από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη συνέχεια, αφού για ένα διάστημα δίδαξε σε εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσης εκπαίδευσης, στα 1908 έφυγε για ειδικές σπουδές στη Γερμανία. Εμεινε στην Ιέννα και στη Λειψία ως τα 1911 όπου σπούδασε παιδαγωγικά, φιλοσοφία, ψυχολογία και κοινωνιολογία6.
Οταν ήταν στη Γερμανία ο Γληνός συνδέθηκε φιλικά με τον Γ. Σκληρό, από τον οποίο δέχτηκε την παρόρμηση να επιδοθεί στις σοσιαλιστικές μελέτες. Ακόμη κατά το ίδιο διάστημα είχε τακτική επαφή με τον Ιωνα Δραγούμη, τον Αλ. Δελμούζο, το Μ. Τριανταφυλλίδη και άλλους, που ενεργούσαν τότε για να ιδρυθεί ο εκπαιδευτικός όμιλος. «Ολη του η ζωή, ως που κατέβηκε στην Ελλάδα – γράφει ο Κ. Καραγιώργης7 – μπορεί να θεωρηθεί σαν προπαρασκευή για την κατοπινή πολύπλευρη δράση του… Μέσα σ’ αυτή βρίσκονται οι πηγές για την παραπέρα εξέλιξη του Δ. Γληνού . Τα βασικά στοιχεία στην εξέλιξη αυτή ήταν 1) σύνδεσή του με το λαό… 2) μαχητική ανάμειξή του στο προοδευτικό γλωσσικό, εκπαιδευτικό και γενικότερα πνευματικό αστικοδημοκρατικό κίνημα της εποχής του, το δημοτικισμό… 3) γερή αστική επιστημονική του κατάρτιση… 4) φιλολογικός ματεριαλιστικός προσανατολισμός του… 5) επηρεασμός του από τη σοσιαλιστική μαρξιστική κοσμοθεωρία».
Από το 1911 που επιστρέφει στην Ελλάδα ως τα 1943 που πεθαίνει, ο Δ. Γληνός εμφανίζει με τη δράση του ένα κολοσσιαίο σε όγκο και ποιότητα έργο.
Στα 1912 εμπνέει στο κόμμα των φιλελευθέρων την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, που όμως ποτέ δε θα αφήσει η αντίδραση να γίνει νόμος του κράτους. Θα την κυκλοφορήσει όμως αργότερα ο ίδιος σε βιβλίο υπό τον τίτλο «Ενας άταφος νεκρός».
Στα 1917 η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης υπό τον Ε. Βενιζέλο τον διορίζει στη θέση του προέδρου του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του υπουργείου Παιδείας. Από τη θέση αυτή ο Γληνός συντάσσει το ιστορικό διάταγμα της 1/5/1917 για την εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας στα σχολεία. Κι όταν η κυβέρνηση αυτή εγκαταστάθηκε στην Αθήνα ο Γληνός ως εκπαιδευτικός σύμβουλος και ΓΓ του υπουργείου Παιδείας επιχειρεί να εφαρμόσει τη γλωσσική μεταρρύθμισή του σε ολόκληρη τη χώρα, με αποτέλεσμα να συναντήσει την αντίδραση της ντόπιας ολιγαρχίας και τελικά να παραιτηθεί από τη δημόσια θέση του για να συνεχίσει τους αγώνες του από άλλο μετερίζι, από τη θέση του προέδρου και του ηγετικού στελέχους του εκπαιδευτικού ομίλου.
Το 1922 ο Γληνός ξαναγύρισε στο υπουργείο Παιδείας και το 1924 ανέλαβε τη διεύθυνση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας απ’ όπου και διώχτηκε το 1926 από την παγκαλική δικτατορία.
Ο Γληνός εκδηλώνεται ανοιχτά υπέρ των σοσιαλιστικών ιδεών στα 1927, όταν στον εκπαιδευτικό όμιλο συγκρούονται δύο ομάδες: η σοσιαλιστική που είναι και πλειοψηφούσα με επικεφαλής τον ίδιο και η αστική με επικεφαλής τους Δελμούζο – Τριανταφυλλίδη. Από τη σύγκρουση επήλθε διάσπαση, αφού η μειοψηφούσα ομάδα αποχώρησε και ο εκπαιδευτικός όμιλος προσανατολίστηκε οριστικά προς το σοσιαλισμό. Αυτή την περίοδο ο Γληνός διευθύνει τα Περιοδικά «Αναγέννηση» (1926-1928) και «Νέος Δρόμος» (1928-1929).
Στις εκλογές του 1936 ο Δ. Γληνός εκλέχτηκε βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου και μ’ αυτή του την ιδιότητα ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα για τα λαϊκά προβλήματα. Γι’ αυτό και το καθεστώς της 4η Αυγούστου τον εξόρισε αρχικά στην Ανάφη, στη συνέχεια τον έκλεισε στην Ακροναυπλία (1936-1938), κατόπιν τον ξαναεξόρισε στη Σαντορίνη και τελικά λόγω της κλονισμένης υγείας του υποχρεώθηκε να τον μεταφέρει στην Αθήνα και να του επιβάλει κατ’ οίκον περιορισμό, κάτι που ο Γληνός το εκμεταλλεύτηκε για διανοητική εργασία, όπως άλλωστε έκανε και στο διάστημα που ήταν στη φυλακή ή στην εξορία.
Οταν η Ελλάδα βρέθηκε υπό φασιστική κατοχή, η Ασφάλεια παρέδωσε τον Γληνό στους Ιταλούς κατακτητές, οι οποίοι όμως υποχρεώθηκαν να τον απολύσουν ως άρρωστο. Ετσι ο Γληνός συνδέθηκε γρήγορα με το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης και το ΚΚΕ, στη Δεύτερη Συνδιάσκεψη του οποίου εκλέχτηκε στην ΚΕ και στο ΠΓ και λίγο αργότερα στη Γραμματεία του ΠΓ.
Ο Γληνός πρόσφερε τεράστια υπηρεσία ως πολιτικός ηγέτης και ως διανοητής στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Αρθρογραφούσε συχνά στο «Ριζοσπάστη» και στην ΚΟΜΕΠ και συνέβαλε τα μέγιστα στην καθοδήγηση του αγώνα του ελληνικού λαού. Αλλά και τίποτα απ’ όλα αυτά να μην έκανε, πάλι θα ξεχωρίζαμε την προσφορά του. Είναι ο συγγραφέας ενός εκ των σημαντικότερων ντοκουμέντων της ιστορίας αυτού του τόπου. Είναι ο άνθρωπος που έγραψε το φλογερό βιβλιαράκι «ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΕΑΜ»9.
Το διανοητικό έργο που άφησε πίσω του ο Γληνός υπήρξε τεράστιο και πολυσήμαντο. Κι είναι πραγματικά αδύνατο σ’ ένα μικρό σημείωμα να επιχειρήσει κανείς να κάνει αναφορά που να πληροί στοιχειώδεις όρους επάρκειας.
