Συζήτηση με τον Νίκο Παπαγεωργίου, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ και της διοίκησης της Ομοσπονδίας Επισιτισμού – Τουρισμού (ΠΟΕΕΤ) έκανε ο «Ριζοσπάστης του Σαββατοκύριακου».
— Οι εργαζόμενοι του κλάδου κινδυνεύουν να πληρώσουν οι ίδιοι τις επιπτώσεις της επιδημίας στην τουριστική κίνηση. Πώς επηρεάζουν τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση τα δικαιώματά τους; Προστατεύονται η δική τους υγεία και ασφάλεια;
— Οι εργαζόμενοι στον Επισιτισμό και Τουρισμό αντιμετώπισαν τις τελευταίες βδομάδες ολομέτωπη επίθεση από την εργοδοσία: Απολύσεις, απλήρωτες άδειες και αλλαγές στις εργασιακές τους σχέσεις. Πληρώνουν ήδη τις ακυρώσεις στις κρατήσεις, τη μείωση του εισερχόμενου τουρισμού. Πληρώνουν ωστόσο και όσα μέτρα έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, αφού χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν με απόφαση της κυβέρνησης, αρχικά δίχως καμιά πρόβλεψη για το εισόδημα των εργατικών οικογενειών, που βρίσκονται αποκλεισμένες στα σπίτια τους, χωρίς μισθό, χωρίς πρόνοια και περίθαλψη.
Τα 800 ευρώ επιδοματικής ενίσχυσης που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, την περασμένη Τετάρτη, ήρθαν αφού δρομολογήθηκε η παραπάνω κατάσταση στους χώρους δουλειάς. Οι «ρήτρες διατήρησης θέσεων εργασίας», όπως και η «ρητή απαγόρευση απολύσεων» στις επιχειρήσεις που κλείνουν με κρατική εντολή, δεν αφορούν ούτε τους χιλιάδες εργαζόμενους του κλάδου που έχουν ήδη απολυθεί ούτε αυτούς στους οποίους επιβλήθηκε μονομερώς εκ περιτροπής εργασία, ακόμη και με μία μέρα δουλειάς τη βδομάδα.
Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων στη χώρα είναι εποχικής λειτουργίας, η οποία έχει ανασταλεί. Πάνω από 100.000 ξενοδοχοϋπάλληλοι δεν γνωρίζουν αν και πότε θα έχουν εισόδημα, ενώ έχουν μείνει ήδη τους τελευταίους μήνες χωρίς επίδομα ανεργίας.
Σε όσες επιχειρήσεις είναι ακόμη σε λειτουργία (π.χ. επισιτιστικές για διανομή και «take away»), οι εργαζόμενοι βρίσκονται «στον αέρα», όπως για παράδειγμα οι διανομείς, που είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο όχι μόνο να μολυνθούν αλλά και να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους, στην ίδια τους την οικογένεια.
Αποτελεί εξάλλου πρόκληση το γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση ανακοίνωσε το κλείσιμο εστιατορίων και καφέ από το προηγούμενο Σάββατο, η αναστολή λειτουργίας για τα ξενοδοχεία πόλης, στα οποία συγκεντρώνονται εκατοντάδες εργαζόμενοι και πελάτες, δίχως να μπορούν αντικειμενικά να τηρηθούν τα μέτρα που έχει συστήσει ο ΕΟΔΥ, θα ισχύσει από αυτήν τη Δευτέρα, δηλαδή 10 μέρες μετά.
Πρώτα θύματα της επίθεσης οι εργαζόμενοι με «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις
— Ποια είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα στους χώρους δουλειάς; Πόσο έχει συμβάλει σε αυτήν το γεγονός ότι στον κλάδο ήδη κυριαρχούν οι «ελαστικές» εργασιακές σχέσεις;
— Οι χώροι δουλειάς που έχουν απομείνει σε λειτουργία είναι συγκεκριμένοι: Στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες πόλης, οι ξενοδόχοι έχουν απαλλαγεί εδώ και καιρό από τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων, τους ελαστικά απασχολούμενους. Ήδη οι «έξτρα», οι εκ περιτροπής εργαζόμενοι, που είναι δεκάδες και εκατοντάδες σε καθένα από τα μεγάλα ξενοδοχεία, έχουν μείνει χωρίς μεροκάματο. Στα επισιτιστικά καταστήματα, που λειτουργούν για διανομή φαγητού και καφέ, οι εργοδότες αξιοποιούν με την απειλή της απόλυσης την εφαρμογή της εκ περιτροπής εργασίας, τις «οικειοθελείς» παραιτήσεις και τη μετατροπή των συμβάσεων στις γνωστές 16 μορφές «ελαστικής» εργασίας που κυριαρχούν ήδη στον κλάδο από την εποχή της ανάπτυξης. Στις γνωστές μεγάλες αλυσίδες φαστ φουντ οι εργαζόμενοι είναι αντιμέτωποι, πέρα από τους κινδύνους για την υγεία τους, με ατέλειωτα ωράρια, δουλειά χωρίς ανάπαυση, χωρίς πρόγραμμα εργασίας.
Το χειρότερο, όμως, που αφορά και το σύνολο των εργαζομένων, είναι η αβεβαιότητα για το αύριο. Η πιθανότητα να νοσήσει κανείς δίχως τις απαραίτητες υγειονομικές υποδομές, η ανασφάλεια για το εισόδημα, το να μην μπορούν να ικανοποιήσουν τις πιο βασικές ανάγκες. Το βλέπει κανείς πλέον παντού, σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά. Πρόκειται για φόβο, στον οποίο επενδύουν η κυβέρνηση και η μεγαλοεργοδοσία, προκειμένου να φύγουν από το πλάνο οι τεράστιες ελλείψεις στη δημόσια Υγεία, να μπορέσουν να διαχειριστούν την επόμενη μέρα σε όφελος της «αγοράς», με λιγότερα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Αυτόν το στόχο έχει άλλωστε η κάθε αναφορά κυβερνητικών στελεχών ή των ίδιων των εργοδοτικών οργανώσεων στην «ανοχή» που πρέπει να επιδείξουν οι εργαζόμενοι, στην «εργασιακή ειρήνη» που πρέπει να επικρατήσει προκειμένου να μην κινδυνεύσει η μελλοντική ανάπτυξη και κερδοφορία.
— Οι εργοδοτικοί φορείς αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και διατυπώνουν αιτήματα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της πανδημίας στον ελληνικό τουρισμό. Τι σημαίνουν τα αιτήματα των επιχειρηματιών του κλάδου για τους εργαζόμενους σε αυτόν;
— Η μέχρι σήμερα προσαρμογή των εργασιακών σχέσεων στις ανάγκες της «ανταγωνιστικότητας» και της καπιταλιστικής ανάπτυξης δίνει τη δυνατότητα στους μεγαλοεργοδότες να μεταφέρουν ακόμα περισσότερο στις πλάτες των εργαζομένων τις ζημιές από οικονομικές κρίσεις, φυσικά φαινόμενα και επιδημίες.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι στις σημερινές συνθήκες η εργοδοσία δεν θα απαιτήσει πιο επιτακτικά πρόσθετα μέτρα στήριξης, είτε με χρηματοδοτήσεις από τα ματωμένα πλεονάσματα που πληρώνει ο λαός είτε βρίσκοντας την ευκαιρία σήμερα αλλά και στο εγγύς μέλλον να επιταχύνει την επίθεση σε όσα δικαιώματα και κατακτήσεις έχουν απομείνει στην εργατική τάξη.
Έτσι, ο ΣΕΤΕ έχει ήδη ανακοινώσει τη διεκδίκηση μιας σειράς μέτρων, που ξεκινούν από την πολυπόθητη για τους εργοδότες παραπέρα μείωση του «μη μισθολογικού κόστους» για να απαλλαγούν από ασφαλιστικές εισφορές και καταλήγουν σε νέες φοροαπαλλαγές και δάνεια με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
Το εξοργιστικό για τους εργαζόμενους είναι ότι οι εργοδοτικές οργανώσεις τολμούν και μιλούν για… «κοινή προσπάθεια» και «στήριξη των εργαζομένων»! Μάλιστα, δεν χάνουν ευκαιρία να χειροκροτούν τις πλειοψηφίες των διοικήσεων στη ΓΣΕΕ και στην Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Τουρισμό για τη στάση που επέδειξαν και σε αυτήν τη συγκυρία. Μια στάση που χαρακτηρίστηκε από τη συμφωνία τους στη δήθεν «μοιρασιά της χασούρας» από κοινού σε εργοδότες – κράτος – εργαζόμενους, είτε τη στήριξη που προσέφεραν στους εργοδότες για αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις με πρόσχημα να αποφευχθούν οι απολύσεις. Τι ‘χες Γιάννη, τι ‘χα πάντα… Τα συνεταιράκια έχουν μοιράσει ρόλους για να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Οι εργοδότες παραγγέλλουν, η κυβέρνηση νομοθετεί, οι εργατοπατέρες φροντίζουν οι εργάτες να κάτσουν στ’ αυγά τους.
Αυτά έκαναν άλλωστε και στα προηγούμενα 7 χρόνια των ρεκόρ σε κέρδη και διανυκτερεύσεις, όταν κρατούσαν τους μισθούς και τα δικαιώματα στα επίπεδα που διαμορφώθηκαν στην εποχή της κρίσης, αυτά κάνουν και σήμερα που επιδιώκουν να ξαναπληρώσει η εργατική τάξη τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας.
Δεν μένουμε με τα χέρια σταυρωμένα
— Ποια πρέπει να είναι η απάντηση των εργαζομένων όσον αφορά τη διεκδίκηση μέτρων προστασίας της υγείας τους αλλά και των εργασιακών τους δικαιωμάτων;
— Απέναντι σε αυτά τα αδιέξοδα, στα οποία οδηγεί τους εργαζόμενους η σαπίλα αυτού του βάρβαρου εκμεταλλευτικού συστήματος, απέναντι στην πολιτική που θέλει να πληρώνουμε σε κρίση και ανάπτυξη, ακόμη και με την ίδια μας τη ζωή, δεν μπορούμε να μείνουμε με τα χέρια σταυρωμένα.
Κυβέρνηση και «κοινωνικοί εταίροι» να γνωρίζουν καλά ότι τίποτε δεν μπορεί να μας εμποδίσει να διεκδικήσουμε την κάλυψη όλων των αναγκών μας. Ο φόβος στον οποίο επενδύουν δεν πρόκειται να μας βάλει κάτω. Αντίθετα, κάθε μέρα που περνά δίχως να παρθούν όλα εκείνα τα μέτρα που χρειάζονται για τους εργαζόμενους στον Τουρισμό και τον Επισιτισμό, θα κλιμακώνεται και η δική μας αντίδραση και μαχητική διεκδίκηση για να διαφυλάξουμε την υγεία και τα δικαιώματά μας.
Στην Αττική το κλαδικό και επιχειρησιακά σωματεία έχουν ήδη οργανώσει τη συζήτηση με τους εργαζόμενους, θέτοντας στην πρώτη γραμμή την ανάγκη προστασίας της υγείας τους, τα μέτρα για την προστασία τους από την επιδημία, αλλά και μια σειρά από αιτήματα απέναντι στην επίθεση της εργοδοσίας. Αντίστοιχη προσπάθεια γίνεται σε μια σειρά από τουριστικές περιοχές της χώρας.
Στην ίδια κατεύθυνση θα συνεχίσουμε. Για να μη μείνει αναπάντητη καμιά απόλυση. Για να ανασταλούν όλες οι πληρωμές προς το Δημόσιο, τις τράπεζες, τις ΔΕΚΟ, να σταματήσουν άμεσα όλοι οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις, οι εντολές για διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης, κινητής και σταθερής τηλεφωνίας.
Για να ανασταλεί η λειτουργία των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, να διατηρήσουν οι εργαζόμενοι τις θέσεις εργασίας τους, να διασφαλιστεί το εισόδημά τους ανεξάρτητα από το είδος της εργασιακής σχέσης. Για να μη μείνει κανείς εργαζόμενος ανασφάλιστος, δίχως ασφαλιστική ικανότητα για αυτόν και τον επόμενο χρόνο.
Για να παρθούν εδώ και τώρα όλα τα αναγκαία μέτρα προστασίας της υγείας των εργαζομένων και των οικογενειών τους. Να ξανανοίξουν όσα νοσοκομεία έκλεισαν μέσα στην κρίση και να στελεχωθούν άμεσα, με μόνιμο προσωπικό. Να επιταχθούν όλες οι υποδομές Υγείας του ιδιωτικού τομέα.
(Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου», 21-22 Μάρτη 2020)
