Δημιούργημα του κεφαλαίου, της ΕΕ και των κομμάτων της
Η έννοια του «κοινωνικού διαλόγου» εμφανίστηκε επίσημα στην Ευρωπαϊκή Ενωση (τότε ΕΟΚ) το 1985. Ο πρώτος «κοινωνικός διάλογος» έγινε μεταξύ των οργανώσεων που εκπροσωπούσαν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τους εργαζόμενους και τους εργοδότες και ονομάστηκε «κοινωνικός διάλογος Val Duchesse», από το μέρος όπου έγινε η πρώτη συνεδρίαση. Στην ανακοίνωση της Κομισιόν «για την ανάπτυξη του κοινωνικού διαλόγου σε επίπεδο κοινότητας», στις 18 Σεπτέμβρη 1996, αναφέρεται ότι ο διάλογος αυτός «συνέβαλε στη μεγαλύτερη αποδοχή των κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών που εφαρμόστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Ηδη από το 1970 είχε συσταθεί η «Μόνιμη Επιτροπή Απασχόλησης» υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην οποία επίσης συμμετείχαν οι «κοινωνικοί εταίροι». Ανάλογες επιμέρους επιτροπές λειτουργούσαν και τα επόμενα χρόνια. Ομως, από το 1985 αρχίζει η διεύρυνση της διαδικασίας και το 1986 με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη εισάγεται στη Συνθήκη ΕΟΚ το άρθρο 118β, με το οποίο ορίστηκε ότι η προβολή του «κοινωνικού διαλόγου» σε κοινοτικό επίπεδο αποτελεί ένα από τα επίσημα καθήκοντα της Κομισιόν.
Στην Ελλάδα ο «κοινωνικός διάλογος» έκανε ντεμπούτο το 1997. Ωστόσο, η έννοια της ταξικής συνδιαλλαγής – υποταγής είχε εισχωρήσει νωρίτερα με διάφορες μορφές. Μιλώντας για τη διαδικασία, ο τότε πρωθυπουργός Κ. Σημίτης σημείωνε: «Ο κοινωνικός διάλογος είναι στρατηγικός σχεδιασμός και συνεννόηση για κοινές δράσης με συναίνεση. Στόχος είναι να βελτιωθεί η θέση όλων μας, όλων των Ελλήνων, στις νέες συνθήκες που θα παγιωθούν τα πρώτα χρόνια του επόμενου αιώνα. Είναι η διαμόρφωση συναντίληψης για τις μεγάλες επιλογές που βρίσκονται μπροστά μας, μέσα από την αμοιβαία κατανόηση των προβλημάτων».
Η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε τον «κοινωνικό διάλογο» για να νομιμοποιήσει τις επόμενες αντιλαϊκές παρεμβάσεις της στο Ασφαλιστικό, στο Φορολογικό, στον αγροτικό τομέα, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και αλλού. Η έννοια της ταξικής συνεργασίας αφορά και στη λειτουργία της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι των εργοδοτικών και εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων και άλλοι φορείς. Η ΟΚΕ ιδρύθηκε το 1994, υποστηριζόμενη από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες σε ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, με τις ταξικές δυνάμεις να αγωνίζονται εναντίον της. Η Επιτροπή εκφράζει «γνώμη» για κάθε νομοθέτημα της κυβέρνησης. Αντίστοιχα υπάρχει και η κεντρική ΟΚΕ, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης.
www.rizospastis.gr
