Ο Φοίβος Ανωγειανάκης (πηγή φωτό: Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης)
Να μην αποκοπεί και εκχωρηθεί στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο (ΕΚΠΑ) Αθηνών η Συλλογή Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη από το «Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων» ζητούν με ανακοινώσεις τους φορείς του Πολιτισμού και συγκεκριμένα το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Θυμίζουμε ότι με το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας και άλλες διατάξεις, που εισάγεται προς συζήτηση αύριο στην Ολομέλεια της Βουλής, προβλέπεται ότι «η συλλογή ελληνικών λαϊκών μουσικών οργάνων και η μουσικολογική βιβλιοθήκη, τα οποία περιήλθαν στο υπουργείο Πολιτισμού με δωρεά του Φοίβου Ανωγειανάκη (ν.1948/1991 Α’ 83) και σήμερα τα κατέχει το «Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη» όπως έχει διαμορφωθεί βάσει σχετικής απογραφής (άρθρο 39 του ν. 4305/14-Α’ 237), περιέρχονται αυτοδικαίως κατά πλήρη κυριότητα, χωρίς την τήρηση οποιουδήποτε τύπου, πράξης ή συμβολαίου και χωρίς αντάλλαγμα στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Το ΕΚΠΑ καθίσταται ειδικός και καθολικός διάδοχος του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού ως προς την ανωτέρω περιουσία και οφείλει να τη διαχειρίζεται σύμφωνα με τους όρους της δωρεάς (ν. 1948/1991) (…) Απαγορεύεται η ως άνω περιουσία σε τρίτον, πλην της επαναμεταβίβασής της με δωρεά στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού».
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου δεν αναφέρεται καθόλου γιατί γίνεται αυτή η εκχώρηση, ενώ στη σχετική συζήτηση χθες στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου ισχυρίστηκε ότι το Μουσείο Λαϊκών Οργάνων από τότε που εντάχθηκε στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης έχει ακυρώσει τις μισές δραστηριότητές του, είχε πρόβλημα με τους φύλακες και έκλεινε το μεσημέρι, ενώ τώρα η λειτουργία του μουσείου θα εξασφαλίζεται από πόρους του Πανεπιστημίου Αθηνών, ώστε να μπορεί να λειτουργεί και εκεί θα παίξουν ρόλο και τα μεταπτυχιακά μαθήματα που γίνονται από το ΕΚΠΑ.
Ωστόσο, η προϊσταμένη του Τμήματος Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη, του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης (ΜΕΛΤ), Ελένη Μελίδη, που μίλησε επίσης στην Επιτροπή της Βουλής μετέφερε ότι οι εργαζόμενοι είναι εμβρόντητοι για αυτή την απόφαση, καθώς πληροφορήθηκαν ξαφνικά για το νομοσχέδιο ενώ επεξεργάζονταν το οργανόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού που περιελάμβανε κανονικά το τμήμα των μουσικών οργάνων μέσα στο ΜΕΛΤ. «Νομίζω ότι δεν μπορεί να αποσπαστεί ύλη από το υπουργείο Πολιτισμού, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κομματιού, μέρος του δημόσιου μουσείου για να παραχωρηθεί σε μια αυτόνομη αρχή ή στο υπουργείο Παιδείας, ως πανεπιστημιακό μουσείο. Έχουμε μπει στη διαδικασία στελέχωσής του εδώ και μέρες και δεν καταλαβαίνουμε τη σκοπιμότητα αυτής της κίνησης», είπε χαρακτηριστικά η Ε. Μελίδη.
Σοβαρές αντιδράσεις από φορείς του Πολιτισμού
«Το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών καλεί την υΠΠΟΑ κ. Λ. Κονιόρδου να μη συναινέσει να ακρωτηριαστούν, κατά τη διάρκεια της θητείας της, δημόσια μουσεία με την εκχώρηση δομών τους σε άλλους φορείς, όπως συμβαίνει με τη Συλλογή Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων του “Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη” που πρόκειται να εκχωρηθεί στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών», υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή του το ΕΕΤΕ και τονίζει:
«Το ΔΣ του ΕΕΤΕ καλεί την υπουργό Πολιτισμού να αποσύρει έστω και την τελευταία στιγμή τη σχετική διάταξη από το σχέδιο νόμου “Ρύθμιση θεμάτων του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας, της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας και άλλες διατάξεις” του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (άρθρο 19, παρ. 15).
Η προτεινόμενη διάταξη κατατέθηκε αιφνιδιαστικά χωρίς να έχει προηγηθεί κανενός είδους διάλογος με υπηρεσιακούς ή επιστημονικούς φορείς, λίγες μέρες μετά την κοινοποίηση στους εργαζομένους του υπουργείου, από το ίδιο το Γραφείο της, του σχεδίου νέου Οργανισμού του ΥΠΠΟΑ, όπου προβλέπεται, εντελώς αντίθετα με την προτεινόμενη τώρα ρύθμιση, η διατήρηση του υπάρχοντος καθεστώτος, δηλαδή η λειτουργία της Συλλογής Φοίβου Ανωγειανάκη ως Τμήματος του ΜΕΛΤ.
Τι ακριβώς κρύβει αυτή η βίαιη αλλαγή θέσης; Τι ακριβώς έχει αλλάξει και ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται με την αιφνιδιαστική αυτή μεταστροφή; Για ποιο λόγο γίνεται η συγκεκριμένη εκχώρηση στο ΕΚΠΑ; Ο λόγος δεν προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το επίμαχο σχέδιο νόμου. Δεν προβάλλεται κανένας απολύτως λόγος. Προς τι λοιπόν η εκχώρηση αυτή;
Η επίμαχη ρύθμιση δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για το προσωπικό και τους πόρους που θα διατεθούν από το ΕΚΠΑ για τη λειτουργία του μουσείου και δεν διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία της πολύτιμης Συλλογής. Άλλωστε, είναι υποχρέωση του υπουργείου Πολιτισμού η φροντίδα για την ανάδειξη και καλή λειτουργία των Μουσείων που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά αλλά και την τέχνη συνολικότερα.
Είμαστε αντίθετοι με το ότι η κα Κονιόρδου προσυπογράφει ως υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού τη διάταξη εκχώρησης της συλλογής του μουσείου αυτού -αλλά και κάθε άλλου της αρμοδιότητας του ΥΠΠΟΑ- σε αντίθεση με την πρόθεση του δωρητή Φοίβου Ανωγειανάκη, και χωρίς να έχει προηγηθεί κανένας σχετικός διάλογος και μάλιστα τη στιγμή που τα Πανεπιστήμια έχουν μπει στη ρότα της εμπορευματοποίησης της λειτουργίας τους.
Συνέπεια της ρύθμισης αυτής θα είναι η διάσπαση της ενότητας του μεγαλύτερου δημόσιου μουσείου λαϊκής τέχνης τη στιγμή ακριβώς που επίκειται η μεταστέγασή του στην «Αυλή των Θαυμάτων», γεγονός που από μόνο του είναι ικανό να δώσει μια νέα δυναμική στη λειτουργία του μουσείου και στη σχέση του με την κοινωνία.
Η απόφαση αυτή της υπουργού υποβαθμίζει το ίδιο το ΥΠΠΟΑ και δεν είναι συμβατή με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Την καλούμε να την αποσύρει».
Την υποβάθμιση του «Μουσείου Λαϊκών Οργάνων» που αποτελεί δωρεά του Φοίβου Ανωγειανάκη που προωθεί η κυβέρνηση μέσω των υουργών Πολιτισμού και Παιδείας καταγγέλλει ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος. Επισημαίνει ότι η κυβέρνηση «χωρίς καμία συζήτηση με επιστημονικούς φορείς, χωρίς καμία λογική, με μια διάταξη σε ένα άσχετο με το θέμα νομοσχέδιο προσπαθεί να υποβαθμίσει ένα θεσμό που τουλάχιστον για χώρο της παραδοσιακής μουσικής αποτελεί ένα κόσμημα».
Να αποσυρθεί η σχετική διάταξη τονίζει και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων.
