Η νοθεία και ο εκφυλισμός, με ρίζα τη γραμμή υπηρέτησης του κεφαλαίου
Πλευρές από την αντιπαράθεση σε Σωματεία, Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα
Στη σφοδρή αντεργατική επίθεση που εξαπολύουν το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του, πολύτιμο εργαλείο στα χέρια τους έχουν τις δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, τους ανθρώπους τους μέσα στο εργατικό – συνδικαλιστικό κίνημα.
Είναι οι δυνάμεις που προωθούν τη στοίχιση των εργαζομένων πίσω από τη στρατηγική του κεφαλαίου και τα συμφέροντα του κάθε εργοδότη, οι δυνάμεις που προωθούν μέσα στο εργατικό κίνημα τη γραμμή της ταξικής συνεργασίας κεφαλαίου και εργατικής τάξης, την απάτη ότι με «συνεννόηση» και «εργασιακή ειρήνη» μπορούν τάχα να βγαίνουν ωφελημένες και οι δύο τάξεις.
Στο πλαίσιο των διεργασιών στο αστικό πολιτικό σύστημα καθώς και των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών, επιχειρούν να εγκλωβίζουν τους εργαζόμενους πίσω από τη μια ή την άλλη αστική πολιτική δύναμη, να τους κάνουν «ουρά» των διάφορων σχεδίων εναλλαγής των αστικών κυβερνήσεων. Αντίστοιχα, στο επίπεδο του χώρου δουλειάς, καλλιεργούν τον συντεχνιασμό, τη στοίχιση των εργαζομένων πίσω από το ένα ή το άλλο επιχειρηματικό συμφέρον, συχνά επιδιώκουν να βγάζουν τους εργαζόμενους μπροστά ως δύναμη μαχητικής υπεράσπισης των συμφερόντων του εργοδότη.
Συνολικά, καλλιεργούν τη λογική της ανάθεσης, των «ικανών συνδικαλιστικών ηγεσιών» που ξέρουν να διαπραγματεύονται με τους εργοδότες για λογαριασμό τάχα των εργατών. Υπονομεύουν τους αγώνες, τη συλλογική συμμετοχή και δράση, με στόχο να κρατούν το εργατικό κίνημα αποδυναμωμένο και υποταγμένο στα κελεύσματα του κεφαλαίου. Με συνεχείς ελιγμούς, σε περιόδους που οξύνεται η δυσαρέσκεια των εργαζομένων από την επίθεση του κεφαλαίου, προσπαθούν να την εγκλωβίζουν σε «ακίνδυνες λύσεις» εντός των πλαισίων του «αναγκαίου κακού» και του «εφικτού», φροντίζουν να συγκαλύπτουν τον πραγματικό υπεύθυνο για τα δεινά της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.
Αποτέλεσμα της πολύχρονης κυριαρχίας αυτών των δυνάμεων στο εργατικό – συνδικαλιστικό κίνημα είναι ο εκφυλισμός της λειτουργίας και δράσης των συνδικάτων που ελέγχουν, η σταδιακή απομαζικοποίησή τους, η απομάκρυνση των εργαζομένων από αυτά. Ιδιαίτερα σε συνθήκες παρατεταμένης καπιταλιστικής κρίσης και «εμπλοκής» στους διάφορους μηχανισμούς ενσωμάτωσης που διέθεταν, οι δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού επιδιώκουν να διατηρήσουν τις θέσεις τους με ενίσχυση της νοθείας, με σωματεία σφραγίδες ή και με τον εξαναγκασμό των εργατών για συμμετοχή σε διαδικασίες που ελέγχονται από την εργοδοσία.
Απέναντι σε αυτήν την εκφυλιστική κατάσταση, το ξερίζωμα της οποίας αποτελεί προϋπόθεση για την ανασύνταξη του εργατικού – συνδικαλιστικού κινήματος, οι ταξικές δυνάμεις δίνουν σκληρές μάχες για να «ταρακουνήσουν τα νερά», για να ξεμπροστιαστεί ο επιζήμιος ρόλος του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού, για την αποφασιστική αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων. Αντιπαρατίθενται με τις δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού σε όλα τα επίπεδα, όχι με τους εργαζόμενους θεατές σε μια «παραταξιακή διαμάχη», όπως συχνά παρουσιάζεται από τα αστικά ΜΜΕ, αλλά με ζωντανή αντιπαράθεση για τον προσανατολισμό των συνδικάτων, για το αν δηλαδή θα είναι στην υπηρεσία των εργοδοτών ή θα είναι συνδικάτα της εργατικής τάξης.
Παρακάτω, αναφέρουμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα της πλούσιας αντεργατικής δράσης του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, αλλά και τις αντιδράσεις των ταξικών συνδικαλιστικών δυνάμεων που δείχνουν ότι υπάρχει διέξοδος από το τέλμα.
Κορυφαία παραδείγματα των τελευταίων μηνών σε ό,τι αφορά την επιχείρηση εκφυλισμού και νοθείας από τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό είναι αυτά των συνεδρίων του Εργατικού Κέντρου Πάτρας και της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας, όπως και των εκλογών του εργοδοτικού «σωματείου» στα σούπερ μάρκετ.
Στο Εργατικό Κέντρο Πάτρας (ΕΚΠ) το όργιο νοθείας, εκφυλισμού και απάτης που επιχείρησε να επιβάλει η λεγόμενη «ηγετική» ομάδα της διοίκησης, όπου τον πρώτο λόγο έχει η ΠΑΣΚΕ, απαντήθηκε από την αποφασιστική παρέμβαση στην οποία προχώρησαν συνδικάτα της πόλης, από τα πιο μαζικά του Εργατικού Κέντρου.
Το «ποτήρι ξεχείλισε» στην εκλογοαπολογιστική συνέλευση του Εργατικού Κέντρου που έγινε στις 14 Νοέμβρη. Εκεί, η «ηγετική» ομάδα της διοίκησης του ΕΚΠ «νομιμοποίησε» μια σειρά αντιπροσώπους – «μαϊμού», απόφαση που επικύρωσε λίγες μέρες μετά το αστικό δικαστήριο, παρά την εξόφθαλμη επιχείρηση νοθείας.
Εργατικά συνδικάτα και εργαζόμενοι της Πάτρας απάντησαν στην πρόκληση με μια μεγάλη κινητοποίηση, που κράτησε ένα ολόκληρο τριήμερο και δρομολόγησε σημαντικές εξελίξεις: Ακυρώθηκε δύο φορές η επιχείρηση για εκλογές νοθείας στο ΕΚΠ, ενώ σε συνεδρίαση της διοίκησής του στις 6/12, στην οποία συμμετείχαν τα 10 από τα 17 μέλη της, λήφθηκαν ομόφωνα αποφάσεις για την αναβολή των εκλογών, την αίτηση διορισμού προσωρινής διοίκησης και την εκκαθάριση του μητρώου των σωματείων – μελών. Το πιο σημαντικό κέρδος ήταν το γεγονός ότι αυτή η αποφασιστική πρωτοβουλία των συνδικάτων της Πάτρας άνοιξε πλατιά τη συζήτηση στους εργαζόμενους της πόλης, συνέβαλε να γίνει κατανοητό σε πλατύτερα τμήματα ότι η ρίζα της νοθείας και του εκφυλισμού είναι η ίδια η γραμμή του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, του «κοινωνικού εταιρισμού», η γραμμή που απομακρύνει τους εργαζόμενους από τα συνδικάτα και τη συλλογική δράση.
Στις 23/11 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ οι εφοπλιστές και οι άνθρωποί τους στην Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ) επιστράτευσαν λιμενικούς και «βατραχανθρώπους», προκειμένου να «διασφαλίσουν» το όργιο νοθείας και εκφυλισμού στις διαδικασίες του 29ου Συνεδρίου της ΠΝΟ, που έγινε στην αίθουσα εκδηλώσεων του κεντρικού κτιρίου του ΟΛΠ στην Ακτή Ξαβέρη.
Την προδιαγεγραμμένη νοθεία από τις δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού είχαν ήδη καταγγείλει τα ταξικά ναυτεργατικά σωματεία ΠΕΜΕΝ, «ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ» και ΠΕΕΜΑΓΕΝ. Σε ανακοίνωσή τους επεσήμαναν ότι με την παρέμβαση των εφοπλιστών και της σημερινής κυβέρνησης, όπως και των προηγούμενων κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, επιχειρείται «διαμόρφωση ενός νόθου συνεδριακού σώματος, που θα προσπαθήσει να πάρει αποφάσεις που δεν υπηρετούν τα ναυτεργατικά συμφέροντα και έχουν το στίγμα της στήριξης της ανταγωνιστικότητας και κερδοφορίας του εφοπλιστικού κεφαλαίου». Για παράδειγμα, σύμφωνα με το αντιδραστικό καταστατικό της ΠΝΟ δεν προβλέπονται απλή αναλογική και εκλογή διοίκησης, αλλά μόνο εκλογή γενικού γραμματέα, ισχύουν περιορισμοί στην εκπροσώπηση μεγάλων συνδικαλιστικών ενώσεων (π.χ. από την ΠΕΜΕΝ «κόβονται» 14 εκλεγμένοι αντιπρόσωποι) κ.ά., αλλοιώνοντας τη σύνθεση του Συνεδρίου.
Τη μέρα του συνεδρίου οι δυνάμεις καταστολής είχαν στρατοπεδεύσει στο εσωτερικό και στον αύλειο χώρο του κτιρίου με αποστολή να προσφέρουν «προστασία» στη νόθα πλειοψηφία της ΠΝΟ. Μάλιστα, έφτασαν στο σημείο να επιχειρήσουν να εμποδίσουν την είσοδο ακόμα και σε εκλεγμένους με την ψήφο των ναυτεργατών αντιπροσώπους. Δυνάμεις των ταξικών ναυτεργατικών συνδικάτων, σπουδαστές από το ΚΕΣΕΝ και την ΑΕΝ Ασπροπύργου, μαζί με συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ από άλλους κλάδους, συγκεντρώθηκαν αρχικά στην ΠΕΜΕΝ και με πορεία έφτασαν στο κτίριο του ΟΛΠ, προκειμένου να καταγγείλουν τη νοθεία. Οταν έφτασαν βρήκαν κλειδαμπαρωμένες με λουκέτα τις πύλες του κτιρίου, ενώ οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των ναυτεργατών άκουσαν τους λιμενικούς να τους λένε «δεν περνάτε»! Μαζί τους ήταν άνθρωποι της ΠΝΟ με περιβραχιόνιο «περιφρούρησης», οι οποίοι υποδείκνυαν σε ποιους επιτρέπεται η είσοδος, τους οποίους έμπαζαν από μία μικρή πλαϊνή πόρτα! Τελικά συνδικαλιστές και εργαζόμενοι κατάφεραν να ανοίξουν τις πύλες και να μπουν στο χώρο του συνεδρίου, αναδεικνύοντας και καταγγέλλοντας τη νοθεία και τον εκφυλισμό.
Από τα τέλη Σεπτέμβρη μέχρι τις αρχές Οκτώβρη πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές – παρωδία στο «σωματείο» με την επωνυμία «Ενωση Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων και Σούπερ Μάρκετ Αθηνών». Το συγκεκριμένο «σωματείο» – μηχανισμός είναι παράγωγο ωμής εργοδοτικής παρέμβασης στο συνδικαλιστικό κίνημα και έχει στηθεί με πρωταγωνιστές τους συνδικαλιστές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι απολαμβάνουν τη στήριξη της ΔΑΚΕ. Πρόκειται για σωματείο – σφραγίδα, χωρίς δράση, χωρίς ανακοινώσεις, με άγνωστη έδρα, χωρίς τηλέφωνα και ιστοσελίδα, χωρίς μαζικές διαδικασίες, ποτέ και πουθενά. Και όμως, με τις τεράστιες πιέσεις που ασκούν οι εργοδότες, ψήφισαν στις προηγούμενες εκλογές πάνω από 6.000 εργαζόμενοι! Πρακτικά, πρόκειται για μια φάμπρικα που έχουν στήσει οι κεφαλαιοκράτες με τους εργοδοτικούς συνδικαλιστές, για την παραγωγή αντιπροσώπων στην Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπάλληλων, στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας, στη ΓΣΕΕ. Με τη σειρά τους, οι αντιπρόσωποι αυτοί συμβάλλουν καθοριστικά στη διαμόρφωση των συσχετισμών στο εργατικό κίνημα.
Η πολυήμερη, διαρκής και έντονη παρέμβαση του ΠΑΜΕ αποκάλυψε τις εργοδοτικές μεθοδεύσεις, τις πιέσεις που άσκησαν οι μεγάλες αλυσίδες («Σκλαβενίτης», «ΑΒ Βασιλόπουλος», «My Market» κ.ά.) στους εργαζόμενους για να συμμετάσχουν στις αρχαιρεσίες. Με την παρέμβαση των ταξικών συνδικαλιστικών δυνάμεων, πολλοί εργαζόμενοι «απειθάρχησαν» στις εντολές της εργοδοσίας κάνοντας αποχή, ενώ περίπου 1.200 εργαζόμενοι που σύρθηκαν μπροστά στην κάλπη κατ’ απαίτηση των αφεντικών, βρήκαν τρόπους να γυρίσουν την πλάτη στις άθλιες διαδικασίες που δεν έχουν καμία σχέση με εργατικό σωματείο, ψηφίζοντας λευκό – άκυρο ή ρίχνοντας ως ψήφο διαμαρτυρίας στην κάλπη το ψηφοδέλτιο της ΔΑΣ. Εξέλιξη που απέδειξε ότι η παρέμβαση των ταξικών συνδικαλιστικών δυνάμεων μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά σε διεργασίες απεγκλωβισμού των εργαζομένων και ανασύνταξης του κινήματος.
Αλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα των τελευταίων μόνο δύο μηνών είναι ενδεικτικά για το ρόλο του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού:
- Στον χρηματοπιστωτικό κλάδο η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών και μεγαλοστελέχη των «συστημικών τραπεζών» προαναγγέλλουν την πρόθεσή τους για παραπέρα μείωση του προσωπικού. Στις προθέσεις αυτές η πλειοψηφία στην Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ) πρότεινε τη δημιουργία ενός Ταμείου, το οποίο θα συγχρηματοδοτούν εργοδότες και εργαζόμενοι, για τη στήριξη των μελλοντικών απολυμένων του κλάδου…
- Η Διοίκηση του Σωματείου Υπαλλήλων Συνεταιριστικών Οργανισμών Ιωαννίνων αρνήθηκε να κάνει δεκτή την αίτηση επανεγγραφής της Αλίκης Γιώτη, εργαζόμενης στην επιχείρηση «Πίνδος» και αντιπροέδρου του Εργατικού Κέντρου Ιωαννίνων. Η εργαζόμενη είχε απολυθεί το 2013, όταν βρέθηκε στο στόχαστρο της εργοδοσίας για την πρωτοπόρα συμμετοχή της στις κινητοποιήσεις που είχαν οργανώσει οι εργαζόμενοι ενάντια στις μειώσεις μισθών, κόντρα στη στάση της πλειοψηφίας του Σωματείου. Πριν προλάβει καλά – καλά να την απολύσει η εργοδοσία, η διοίκηση του Σωματείου έσπευσε να τη διαγράψει από το μητρώο του. Η εργαζόμενη δικαιώθηκε πρωτόδικα στον αγώνα της ενάντια στην απόλυσή της, επέστρεψε στη δουλειά, ωστόσο η διοίκηση του σωματείου αρνείται να την επανεγγράψει…
- Στον Ομιλο «Interamerican» οι εκπρόσωποι του επιχειρησιακού σωματείου προσπάθησαν για λογαριασμό της εργοδοσίας να εμποδίσουν την επικοινωνία της «Ενιαίας Αγωνιστικής Συνδικαλιστικής Κίνησης» (ΕΑΣΚ) με τους εργαζόμενους της εταιρείας ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι αρχαιρεσίες του κλαδικού σωματείου (Σύλλογος Υπαλλήλων Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων – ΣΥΑΕ). Οπως κατήγγειλε η ΕΑΣΚ, ο ταμίας του επιχειρησιακού σωματείο «»εξήγησε» στους εκπροσώπους της ΕΑΣΚ πως η «Interamerican» δεν επιτρέπει την περιοδεία υποψηφίων (…) γιατί το κλαδικό σωματείο… «ουσιαστικά δεν έχει μέλη στην επιχείρηση», ενώ «στον όμιλο όλοι είναι γραμμένοι στο επιχειρησιακό σωματείο»». Ακόμα χειρότερα, ο γραμματέας του επιχειρησιακού σωματείου «κάλεσε την ιδιωτική εταιρεία φύλαξης να… συνοδεύσει τους εκπροσώπους της ΕΑΣΚ έξω από το χώρο».
