Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Αφηγήσεις/Νίκος Παπακώστας (2018)
Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, έναν αρχαίο υπολογιστή του 2ου π.Χ. αιώνα, ως το σπουδαιότερο αρχαιολογικό εύρημα της Αρχαίας Ελλάδας, φανερώνοντας ότι είχε αναπτυχθεί προηγμένη τεχνολογία πριν από 2.500 χρόνια.
Κορυφαίοι καθηγητές της Αστροφυσικής, της Αστρονομίας, των Μαθηματικών, της Παλαιογραφίας και άλλων συναφών επιστημών από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια συμμετέχουν στην έρευνα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και μιλούν για τα κυριότερα και νεότερα στοιχεία γύρω από τον αρχαιότερο υπολογιστή και το πρώτο μηχανικό σύμπαν στον κόσμο.
Κρυμμένη Ζωή/Α Hidden Life/Τέρενς Μάλικ (2019)
Ο Φραντς Γιεγκερστέτερ, ένας Αυστριακός αντιρρησίας συνείδησης, αρνείται να πολεμήσει, λόγω της πίστης του στο Θεό, στο πλευρό των ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ταινία παρακολουθεί τη ζωή του με τη γυναίκα του και τα παιδιά τους στην αυστριακή ύπαιθρο, τη σύγκρουσή τους με την κλειστή κοινωνία του χωριού, ακόμα και με την Εκκλησία, που προέτρεπε τον Γιεγκερστέτερ να δώσει όρκο πίστης στον Χίτλερ για να γλιτώσει, και στη συνέχεια την κράτησή του στις φυλακές μέχρι και την εκτέλεσή του το 1943. Η ταινία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα και ο Γιεγκερστέτερ ανακηρύχθηκε μάρτυρας από την Καθολική Εκκλησία το 2007.
Η ταινία είναι αρκετά αργή και αποσπασματική και αποπνέει περισσότερη «ποιητικότητα» από ό,τι χρειάζεται, για τα δεδομένα που έχει να διαχειριστεί. Ο μεταμοντέρνος τρόπος κινηματογράφησης αποκρύπτει τις αληθινές αιτίες του φασισμού. Αντίθετα, ρίχνει το βάρος στη μάχη των δεινών που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο για να εισέλθει στη βασιλεία των ουρανών.
Ο κύριος Τζόουνς/Mr. Jones/Ανιέσκα Χόλαντ (2019)
Βρισκόμαστε στα 1933 και ο Γκάρεθ Τζόουνς, ένας φιλόδοξος ρεπόρτερ, «αναρωτιέται» πώς συντελείται το οικονομικό θαύμα της ΕΣΣΔ. Όταν φτάνει στη Μόσχα ανακαλύπτει ότι πίσω από τις «κλειστές πόρτες» συντελείται ένα «έγκλημα»: Ο περίφημος «ουκρανικός λιμός».
Η Χόλαντ χρησιμοποιεί όλα τα ωμά αντικομμουνιστικά κλισέ που έχουν εμφανιστεί από αρχής του ψυχρού πολέμου. Ανελευθερία, φίμωση της αλήθειας συνοδευόμενη από δολοφονίες, χαβιάρι και σαμπάνια στα πάρτι των Σοβιετικών αξιωματούχων… Όλα τα ‘χει ο μπαξές, μέχρι και κανιβαλισμό (!), όπου μικρά παιδιά τρώνε τον αδερφό τους για να επιβιώσουν. Μάλιστα το πάει ένα βήμα παραπέρα, χρησιμοποιώντας πραγματικά ονόματα δημοσιογράφων και υπονοώντας ότι και όσοι «Δυτικοί» δημοσιογράφοι «απέκρυπταν την αλήθεια», ήταν γιατί οι χώρες τους ήθελαν να επενδύσουν τα κεφάλαιά τους στη ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία της ΕΣΣΔ.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας σκηνοθέτης επαναφέρει τον -ναζιστικής έμπνευσης- «ουκρανικό λιμό» και σίγουρα δεν θα είναι και η τελευταία. Μάλιστα, σε όλες αυτές τις ταινίες δεν λείπουν οι «μεγάλες» λέξεις κατά την προώθησή τους: Το «καλά κρυμμένο μυστικό», η «ανείπωτη αλήθεια»…
Ο πούρος αντικομμουνισμός, στην εποχή του ξαναγραψίματος της ιστορίας, συχνά πουλάει και συχνά βραβεύεται. Όμως όσα μέσα κι αν χρησιμοποιήσουν, και την τέχνη ανάμεσά τους, δεν μπορούν να αποκρύψουν την πραγματικότητα. Γιατί η αλήθεια είναι ότι αυτοί που καταδίκασαν το λαό της Ουκρανίας στην πείνα ήταν οι κουλάκοι, οι πλούσιοι αγρότες, που εναντιώνονταν -μέσα από δολιοφθορές, αρνήσεις συγκομιδής, δολοφονίες- στη σταδιακή συνένωση των μικρών αγροτικών καλλιεργειών σε μεγάλες παραγωγικές μονάδες, δηλαδή στην κολεκτιβοποίηση. Όσο για τις φωτογραφίες που χρησιμοποιούνται ως ντοκουμέντα, έχει αποδειχθεί ότι έχουν τραβηχτεί σε παλαιότερες περιόδους…
