Βροχή νέων περικοπών στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις, που προστίθενται πάνω στις παλιές και πολύ περισσότερο στις νέες συνταξιοδοτήσεις, προβλέπει το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας – Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού – συνταξιοδοτικού συστήματος – Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων», που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τις επόμενες μέρες. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση βάζει μαχαίρι στις επικουρικές, στα εφάπαξ, στα μερίσματα του Δημοσίου και καταργεί το ΕΚΑΣ μέχρι το 2019.
Πρόκειται για νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τόσο το Ασφαλιστικό, όσο και τμήμα του Φορολογικού, που προβλέπει συρρίκνωση του αφορολόγητου ορίου και περαιτέρω φορολογικές επιβαρύνσεις που ξεκινούν από μισθούς, μεροκάματα και συντάξεις που αντιστοιχούν σε αποδοχές της τάξης των 650 ευρώ το μήνα.
Σε ό,τι αφορά το Ασφαλιστικό αναλυτικά το νομοσχέδιο προβλέπει:
– Περικοπές σε αποδιδόμενες συντάξεις πάνω από 1.150 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής) με «εξαέρωση» των επικουρικών: H κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι δεν θα θίξει συντάξεις κάτω των 1.400 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής). Στην πραγματικότητα, μέσα από ένα πολύπλοκο σύστημα επανυπολογισμού όλων των αποδιδόμενων συντάξεων, χαρατσώνει συντάξεις που ως άθροισμα ξεπερνούν τα 1.150 ευρώ (μεικτά 1.300 ευρώ) και στην κυριολεξία εξαφανίζει τις επικουρικές.
Μάλιστα, οι μειώσεις στις επικουρικές που αθροίζονται με τις κύριες, ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερες από τις προϋπολογισμένες, σε συνάρτηση με το αν τελικά θα γίνει δεκτή η αύξηση των εισφορών για μια τουλάχιστον εξαετία για τις επικουρικές συντάξεις των νυν ασφαλισμένων. Το νομοσχέδιο προβλέπει αύξηση εισφορών σε όλους τους μισθωτούς κατά 0,5% στην επικούρηση (άλλο ένα 0,5% προβλέπεται για τους εργοδότες) την πρώτη τριετία και 0,25% αντίστοιχα τη δεύτερη, χωρίς ωστόσο να υπάρχει συμφωνία με το κουαρτέτο για το συγκεκριμένο μέτρο.
– Οι μειώσεις υπολογίζονται πάνω στο άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων, πριν από την επιβολή των περικοπών που ξεκίνησαν το 2010: Χαρακτηριστικό του τρόπου που επιχειρεί τις νέες περικοπές η κυβέρνηση είναι το γεγονός ότι στις συντάξεις που επιβάλλει τις μειώσεις (ως άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων) περιλαμβάνονται ποσά που έχουν ήδη περικοπεί από το 2010, όπως η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων στις κύριες υπέρ ΑΚΑΓΕ, περικοπές στις κύριες συντάξεις, αλλά και η ειδική εισφορά συνταξιούχων από τις επικουρικές από 3% έως 10%. Συνυπολογίζεται ακόμα και η εισφορά των συνταξιούχων για την υγειονομική τους περίθαλψη.
Με το τρικ αυτό, η κυβέρνηση υπολογίζει μειώσεις σε ποσά πολύ μεγαλύτερα από αυτά που παίρνουν πραγματικά σήμερα στο χέρι οι συνταξιούχοι και μ’ αυτόν τον τρόπο αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός των ήδη αποδιδόμενων συντάξεων πάνω στις οποίες θα επιβληθούν οι νέες μειώσεις.
– Οι μειώσεις στις επικουρικές είναι μόνιμες: Οι νέες περικοπές στις υφιστάμενες επικουρικές, όπως και η «εξαέρωση» των νέων, με το νέο τρόπο υπολογισμού τους, δεν είναι προσωρινές. Ο νόμος μονιμοποιεί αυτή την παρέμβαση, ορίζοντας σαφώς ότι «συντάξεις δεν θα αναπροσαρμόζονται σε περίπτωση που αν αφαιρεθούν τα έξοδα από τα έσοδα (σ.σ. των Ταμείων), το αποτέλεσμα θα προκύπτει αρνητικό». Δηλαδή, παγιώνονται στο διηνεκές οι μειώσεις, ενώ επειδή δεν προβλέπεται καμία κρατική χρηματοδότηση των επικουρικών ταμείων, επί της ουσίας έχουμε εφαρμογή της «ρήτρας μηδενικού ελλείμματος».
– Μερίσματα και Εφάπαξ: Οι περικοπές των συνταξιούχων επεκτείνονται μέσω του επανυπολογισμού των μερισμάτων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, αλλά και των εφάπαξ που είναι σε εκκρεμότητα, μετά το Σεπτέμβρη του 2013. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι μειώσεις σε επικουρικές, εφάπαξ και μερίσματα με την υιοθέτηση του νέου τρόπου υπολογισμού τους μετά την ισχύ του νόμου.
Μάλιστα, για τα Μετοχικά Ταμεία ο νομός απαγορεύει οποιαδήποτε μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ προβλέπει και «αναπροσαρμογή τους», δηλαδή τη μείωσή τους, αναδρομικά από την αρχή του 2016! Επιπλέον και οι παροχές σε χρήμα θα δεχτούν συμπίεση, καθώς μετά την ενοποίηση των Ταμείων και κλάδων παροχών σε χρήμα στο ΕΤΕΑ, δημιουργείται ενιαίος ασφαλιστικός φορέας, το ΕΤΕΑΕΠ και αναμένεται η έκδοση νέου κανονισμού παροχών, που θα λειτουργήσει και εδώ ως «απόχη» για περιστολή δικαιωμάτων.
– Επιταχύνεται η κατάργηση του ΕΚΑΣ: Το ΕΚΑΣ καταργείται μέχρι το τέλος του 2019, αλλά η εφαρμογή του θα είναι «εμπροσθοβαρής», δηλαδή ο αριθμός των δικαιούχων θα περιοριστεί με ακόμα πιο γρήγορους ρυθμούς την επόμενη διετία.
– Διαχωρίζεται η σύνταξη σε ένα επίδομα πτωχοκομείου που βαφτίζεται «εθνική σύνταξη» και σε ένα «ανταποδοτικό» κομμάτι που θα είναι αισθητά μειωμένο σε σχέση με τις ήδη πενιχρές σημερινές συντάξεις. Η «εθνική σύνταξη» ορίζεται σε 384 ευρώ μηνιαίως, αλλά θα δίνεται ολόκληρη μόνο μετά από 20 χρόνια ασφάλισης. Για κάθε έτος λιγότερο των 20 ετών ασφάλισης, θα μειώνεται κατά 2% μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης, που αποτελούν προϋπόθεση για την καταβολή της.
Η «εθνική σύνταξη» θα μειώνεται στο μισό στην περίπτωση αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 66,99%, θα μειώνεται κατά 25% στην περίπτωση αναπηρίας από 67% έως 79,99% και θα δίνεται ολόκληρη στην περίπτωση αναπηρίας μόνο με ποσοστό άνω του 80%.
Επιπλέον, θα μειώνεται κατά 1/40 για κάθε έτος διαμονής στη χώρα μας μικρότερο των 40 ετών, από το 15ο έτος και μέχρι την ηλικία συνταξιοδότησης.
Η ανταποδοτική σύνταξη πετσοκόβεται με δύο τρόπους, καθώς αφ’ ενός μειώνονται τα ποσοστά αναπλήρωσης, αφ’ ετέρου ο συντάξιμος μισθός θα είναι ο μέσος όρος των αποδοχών όλου του εργάσιμου βίου.
Οι ασφαλιστικές εισφορές θα ανέρχονται στο 20% του εισοδήματος για αυτοαπασχολούμενους και ΕΒΕ και σταδιακά μέχρι το 2022 και για τους αγρότες.
– Άλλες μειώσεις: Μείωση κατά 60% θα έχουν οι συντάξεις όσων συνταξιούχων απασχολούνται, ενώ τα επιδόματα τέκνων θα δίνονται στο εξής με εισοδηματικά κριτήρια. Περικοπές θα επιβληθούν και μέσω της συμπίεσης των ανώτερων πλαφόν στις συντάξεις, που πλέον δεν μπορούν να ξεπερνούν τα 2.304 ευρώ μεικτά, από 2.773 ευρώ όταν πρόκειται για μια σύνταξη.
– Μόνιμος μηχανισμός καθήλωσης και περικοπών των συντάξεων: Σε κάθε περίπτωση, ο δρόμος των περικοπών δεν έχει τέλος, αφού το σύνολο της συνταξιοδοτικής δαπάνης, ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνταξιούχων, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 16% του ΑΕΠ, δέσμευση που ρητά επαναλαμβάνει ο νόμος, αναπαράγοντας το σχετικό νόμο του 2010 και το 1ο μνημόνιο.
Το 1ο πακέτο της νέας φοροληστείας
Σύμφωνα με τις βασικές φορολογικές διατάξεις του νομοσχεδίου:
- Καθιερώνεται ενιαία κλίμακα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, επαγγελματίες), που διαμορφώνεται ως εξής: 22% για τα πρώτα 20.000 ευρώ εισοδήματος, 29% για εισοδήματα από 20.001 έως και 30.000 ευρώ, 37% για εισοδήματα από 30.001 έως και 40.000 ευρώ και 45% για εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ.
Το έμμεσο αφορολόγητο όριο στη νέα κλίμακα μειώνεται από τα 9.545 στα 9.090 ευρώ για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, καθώς η επιστροφή φόρου μειώνεται από τα 2.100 στα 2.000 ευρώ. Να σημειωθεί ότι το αφορολόγητο δεν εφαρμόζεται στους αυτοαπασχολούμενους και τους επαγγελματίες.
Σε αυτό το πλαίσιο, μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα από 9.090 μέχρι 9.550 ευρώ, οι οποίοι έως τώρα καλύπτονταν από το αφορολόγητο, θα υποστούν επιβαρύνσεις μέχρι 100 ευρώ το χρόνο. Ταυτόχρονα, οι επιβαρύνσεις, μέσω της φορολογικής κλίμακας, ακουμπάνε όλα τα εισοδήματα μέχρι 25.000 ευρώ.
Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα νιώσουν τις μειώσεις στην τσέπη τους μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, μέσω της αυξημένης παρακράτησης φόρου από τα λογιστήρια των επιχειρήσεων και τα ασφαλιστικά ταμεία. Σε κάθε περίπτωση, τα νέα αντιλαϊκά μέτρα στη φορολογία εισοδήματος θα έχουν αναδρομική εφαρμογή, από 1/1/2016.
- Με τη νέα κλίμακα ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, που προβλέπει το νομοσχέδιο, θα ισχύουν συντελεστές φόρου που θα επιβάλλονται κλιμακωτά ως εξής: 2,2% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τα 12.001 μέχρι τα 20.000 ευρώ, 5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 μέχρι 30.000, 6,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 μέχρι 40.000 ευρώ κ.ο.κ.
Ο υπολογισμός της μηνιαίας παρακράτησης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης σε μισθούς και συντάξεις επίσης θα ξεκινήσει από τη στιγμή που το νομοσχέδιο θα γίνει νόμος του κράτους.
Η νέα φορολογική κλίμακα, σε συνδυασμό με τα χαράτσια της «αλληλεγγύης», φέρνει περαιτέρω επιβαρύνσεις σε ολόκληρη την γκάμα των εισοδημάτων από 9.090 μέχρι 27.000 ευρώ το χρόνο.
Μειώσεις φόρου προβλέπονται στα εισοδήματα από 28.000 μέχρι 44.000 ευρώ, όπως επίσης και για μεγαλύτερα προσωπικά εισοδήματα που κυμαίνονται από 52.000 μέχρι 58.000 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η επιστροφή φόρου (μέχρι 2.000 ευρώ) θα υποχωρεί κατά 10 ευρώ για κάθε επιπλέον 1.000 ευρώ εισοδήματος πάνω από 20.000, δηλαδή θα ισχύει και για προσωπικά εισοδήματα μέχρι 220.000 ευρώ, στο πλαίσιο της «φορολογικής δικαιοσύνης» και ενώ απογειώνεται η φοροληστεία των λαϊκών στρωμάτων…
- Για τα εισοδήματα από ακίνητα, παραμένει η αυτοτελής κλίμακα φορολόγησης, που διαμορφώνεται ως εξής:
– Για ετήσιο ποσό μέχρι 12.000 ευρώ ο συντελεστής αυξάνεται από το 11% στο 15%. Σε αυτό το πλαίσιο, λαϊκά νοικοκυριά, που αποκτούν εισόδημα από νοίκια από 1.000 μέχρι 12.000 ευρώ, θα πληρώνουν επιπλέον φόρο από 40 μέχρι και 480 ευρώ το χρόνο.
– Για ενοίκια από 12.000 έως 35.000 ευρώ, ο συντελεστής αυξάνεται από 33% στο 35%, ενώ καθιερώνεται συντελεστής 45% για τα μεγαλύτερα ποσά.
- Προβλέπεται επίσης η αυτοτελής φορολόγηση των διανεμόμενων μερισμάτων επί των επιχειρηματικών κερδών με συντελεστή 15% (από 10%), χωρίς βέβαια να αθροίζεται στη φορολογική κλίμακα. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η φορολογία επί των μερισμάτων (15%) διαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα ακόμη και από το συντελεστή (22%) που ισχύει στο πρώτο κλιμάκιο των μισθωτών – συνταξιούχων…
Απόσυρση μέτρων σε όφελος του κεφαλαίου
Την ίδια ώρα, το φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπει την οριστική απόσυρση της υπάρχουσας ρύθμισης για την επιβολή ειδικού τέλους στα τυχερά παιγνίδια του ΟΠΑΠ.
Από το συγκεκριμένο μέτρο, που είχε έλθει ως «ισοδύναμο» για τη μη επιβολή ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση, προβλέπονταν έσοδα ύψους 215 εκατ. ευρώ το χρόνο. Το μέτρο αυτό μετά από διαδοχικές αναβολές ουδέποτε εφαρμόστηκε στην πράξη, ενώ πλέον αποσύρεται οριστικά.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την αύξηση της συμμετοχής του Δημοσίου στα έσοδα όλων των τυχερών παιγνιδιών από το 30% στο 35% επί του μεικτού κέρδους, που σε κάθε περίπτωση δεν καλύπτει τις απώλειες από την απόσυρση της προηγούμενης ρύθμισης.
Νέο «πακέτο» στα σκαριά
Σε ό,τι αφορά το Φορολογικό, σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά της Ευρωζώνης κατέθεσε «συμβιβαστική πρόταση» που προβλέπει τη σταδιακή συρρίκνωση του άτυπου αφορολόγητου (για μισθωτούς και συνταξιούχους) στα 8.182 ευρώ σε ορίζοντα τριετίας.
Προ των πυλών βρίσκεται και η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%.
Στο αντιλαϊκό τραπέζι βρίσκονται επίσης:
– Κατάργηση του «χαμηλού» συντελεστή ΦΠΑ 6% που ισχύει για φάρμακα, βιβλία, θέατρα, καθώς και σειρά άλλων νέων μέτρων…
– Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα και τα προϊόντα καπνού.
– Η αύξηση του ΦΠΑ στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης από 13% στο νέο συντελεστή 24%.
– Η αύξηση του ειδικού τέλους στην κινητή τηλεφωνία, η επιβολή τέλους για την πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω κινητής τηλεφωνίας.
