Την πλήρη αντιστοίχιση της βαρβαρότητας που επικρατεί στους χώρους δουλειάς με το νομικό πλαίσιο που διέπει τις Συμβάσεις Εργασίας στις οποίες καταγράφονται – ακόμα – και εργατικές κατακτήσεις, επιδιώκουν συντονισμένα οι βιομήχανοι και η σημερινή κυβέρνησή τους σε συνέχεια των ανάλογων κυβερνητικών προσπαθειών που έγιναν όλο το προηγούμενο διάστημα της καπιταλιστικής κρίσης. Στο στόχαστρο βρίσκονται ειδικά οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας κι απέναντι σ’ αυτήν τη στόχευση ξεδιπλώνεται την περίοδο αυτή η προσπάθεια των ταξικών συνδικάτων να συγκροτηθεί ένα μέτωπο αντίστασης αλλά και διεκδίκησης.
Πώς φτάσαμε εδώ
Το Φλεβάρη του 2012, η τότε συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ προχώρησε στην Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου 6/2012 που, μεταξύ άλλων, επέβαλλε την κατάργηση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης, τη μείωση του κατώτατου μισθού κατά 32% για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών και κατά 22% για τους εργαζόμενους από 25 ετών και πάνω. Πρακτικά, ο μηνιαίος κατώτατος μισθός διαμορφώθηκε σε 490 ευρώ καθαρά για τους εργαζόμενους από 25 ετών και πάνω και σε 430 ευρώ για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών.
Στην ίδια ΠΝΠ και με άλλους νόμους, οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου επέβαλαν ουσιαστικά την κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, προώθησαν τις ατομικές συμβάσεις, επέκτειναν τις ευέλικτες μορφές εργασίας. Μέσα σε πολύ λίγα χρόνια πήραν πλήθος μέτρων για την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης από τους εργοδότες. Οι παλιότεροι εργάτες είδαν τις συνθήκες εργασίας να χειροτερεύουν μέρα με τη μέρα και η νέα βάρδια της εργατικής τάξης μαθαίνει από πρώτο χέρι τι σημαίνει σύγχρονος εργασιακός μεσαίωνας, όπου τα εργατικά δικαιώματα καταργούνται ή περιορίζονται με ραγδαίους ρυθμούς. Για αυτούς τους νέους εργάτες, η σύνταξη φαντάζει ένα άπιαστο όνειρο, ενώ είναι σχεδόν άγνωστες έννοιες όπως «συλλογικές συμβάσεις» και «δικαίωμα στη μόνιμη, σταθερή με πλήρη δικαιώματα εργασία».
Την ίδια ώρα, βλέπουν πως στους χώρους δουλειάς η εργοδοσία, έχοντας την απόλυτη στήριξη των κυβερνήσεων, καταργεί στην πράξη και τα ελάχιστα εναπομείναντα δικαιώματα που τους προστατεύουν από την εργοδοτική αυθαιρεσία. Τους αλλάζουν ώρες, τόπο δουλειάς και ειδικότητες όπως αυτοί θέλουν, εξαναγκάζουν σε υπερωρίες, πολλές φορές απλήρωτες, μειώνουν ή και δεν πληρώνουν τα μεροκάματα με γνώμονα τη δική τους κερδοφορία. Το τοπίο τούτο παρέλαβε η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και όχι μόνο το άφησε αναλλοίωτο, αλλά σφιχταγκαλιασμένη με το κεφάλαιο, πήρε κι άλλα μέτρα και τώρα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε νέες αντεργατικές αλλαγές όπως το χτύπημα του δικαιώματος στην απεργία, η παραπέρα απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων κ.ά. Παράλληλα, φροντίζει να καλλιεργήσει την αντίληψη ότι τα μέτρα είναι προσωρινά και όταν έρθει η ανάπτυξη όλα αυτά θα λυθούν. Ο,τι ακριβώς ισχυρίζονται όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις ανεξαιρέτως, ό,τι ισχυρίζεται και ο ΣΕΒ.
Μόνο που η ανάπτυξη είναι καπιταλιστική, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να εξασφαλίσει το δικαίωμα στη δουλειά για όλους, με αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και μισθούς για μια αξιοπρεπή ζωή.
Το ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν σημαίνει κατάργηση των ευέλικτων μορφών εργασίας, ούτε καν επαναφορά στο επίπεδο των μισθών και των εργασιακών μισθών του 2009 (που ούτε κι αυτό απαντά στις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων), είναι κάτι που και πρόσφατα διατύπωσε ο ΣΕΒ με σαφήνεια και έμφαση.
Μόλις πριν από λίγες μέρες, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θ. Φέσσας, δήλωνε «πρέπει να διατηρηθεί το ενισχυμένο κύρος στις συμβάσεις που συμφωνούνται στο επίπεδο της επιχείρησης». Είναι φανερή η πρόθεση των κεφαλαιοκρατών να κρατήσουν την εργατική τάξη μακριά από τις κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις. Τις θεωρούν βαρίδια γιατί δεν επιτρέπουν στον κάθε κεφαλαιοκράτη ξεχωριστά να επιβάλει τις συνθήκες που αυτός θέλει. Η επιχειρησιακή σύμβαση, κάτω από ορισμένες συνθήκες, και ακόμα περισσότερο η ατομική σύμβαση κρατά τους εργάτες διαιρεμένους και αποδυναμωμένους.
Εξίσου σαφείς είναι οι διαπιστώσεις του ΣΕΒ και στο πρόσφατο Εβδομαδιαίο Δελτίου του (28 Ιούλη 2016). Σε αυτό προειδοποιεί: «Μια παλινδρόμηση στο καθεστώς των εργασιακών σχέσεων που ίσχυαν μέχρι τότε (σ.σ. εννοεί το 2009) δεν είναι σε καμία περίπτωση το ζητούμενο για την οικονομία, τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις το 2016. Αν θέλουμε να οικοδομήσουμε ένα νέο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων, οδηγός μας πρέπει να είναι το μέλλον μιας διεθνώς ανταγωνιστικής οικονομίας». Σε άλλο σημείο τονίζει με περισσότερη έμφαση: «Η επιστροφή στο προ του 2009 περιβάλλον εργασιακών ρυθμίσεων δεν συνιστά επιστροφή στην κανονικότητα, αλλά στη στρέβλωση».
Χαρακτηρίζει ακαμψίες τα δικαιώματα των εργαζομένων και δίνει την κατεύθυνση: «Η ευελιξία στην αγορά εργασίας πρέπει να επεκταθεί καθώς, επίσης νομοτελειακά, όταν αρχίσει η οικονομία να ανακάμπτει και η ζήτηση για εργασία να αυξάνει, ο ανταγωνισμός των επιχειρήσεων θα οδηγήσει σε προσλήψεις και σε υψηλότερες αμοιβές (σ.σ. το παραμύθι της ανάπτυξης). Και οι λειτουργούσες επιχειρήσεις, αλλά ακόμη περισσότερο οι νέοι επενδυτές, θα ανταποκριθούν καλύτερα στην αύξηση της ζήτησης εάν γνωρίζουν ότι μπορούν να αξιοποιήσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους χωρίς τα προβλήματα που έβαζαν παλαιότερα οι ελληνικές πρωτοτυπίες. Αυτό που σήμερα οι συντεχνίες κατηγορούν ως «μείωση της προστασίας» της εργασίας, αύριο θα είναι η κινητήριος δύναμη για προσλήψεις και αυξήσεις αμοιβών».
Και προσθέτει ότι «οι αλλαγές στην αγορά εργασίας είναι συνεχείς, εκθέτοντας τους εργαζόμενους συχνά στην εμπειρία αλλαγής των θέσεων εργασίας που κατέχουν – πολύ συχνότερα από ό,τι είχαμε συνηθίσει στην προηγούμενη γενιά».
Με λίγα λόγια, ο ΣΕΒ λέει ότι εκτός από τις επιχειρησιακές, οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας αποτελούν βαρίδι στα κέρδη των κεφαλαιοκρατών. Οτι οι ευέλικτες μορφές εργασίας πρέπει να επεκταθούν και πως κάθε αντεργατικό μέτρο που λήφθηκε μέχρι τώρα είναι η κινητήριος δύναμη για τα κέρδη τους. Και πως οι εργάτες θα πρέπει να συνηθίζουν να αλλάζουν αντικείμενο και τόπο εργασίας, ύψος μισθών και όρων δουλειάς, καταπώς συμφέρει το κεφάλαιο.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Καταρχάς, αυτό που έγκαιρα είχε επισημαίνει το ΠΑΜΕ και τα συνδικάτα που συσπειρώνονται σε αυτό. Οτι τα αντεργατικά και αντιλαϊκά μέτρα δεν είναι προσωρινά. Δεν είναι μόνο για να αντιμετωπιστεί η καπιταλιστική κρίση αλλά πάνω σε αυτά θα κτιστεί η κερδοφορία των μονοπωλίων. Οτι το παρόν και το μέλλον της εργατικής τάξης, των νέων εργαζομένων είναι τα 400 ευρώ μισθός, που γίνονται ακόμα λιγότερα για όσους δουλεύουν μερική απασχόληση, το ωράριο – λάστιχο, η πλήρης διάλυση της κοινωνικής ζωής, το χτύπημα της συνδικαλιστικής δράσης. Ολα αυτά στο όνομα τάχα του εθνικού συμφέροντος, το οποίο βεβαίως δεν είναι τίποτα άλλο παρά το συμφέρον των κεφαλαιοκρατών. Οι οποίοι πράγματι όταν δουν ότι συμφέρει να επενδύσουν θα το κάνουν και ίσως δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας αλλά με τους χειρότερους δυνατούς όρους. Με εργάτες διαιρεμένους και αποδυναμωμένους, με καταχρεωμένες τις λαϊκές οικογένειες, που ήδη προσπαθούν να συμπληρώσουν τους μισθούς – ψίχουλα, με καμιά παραδουλειά, κανένα προνοιακό βοήθημα, τη σύνταξη του γονιού που και αυτή πια έχει φθάσει να γίνει φιλοδώρημα. Ολα αυτά θα συμβούν αν η εργατική τάξη, αν οι νέοι εργαζόμενοι αποδεχτούν να «ζουν» με 400 ευρώ. Αν αποδεχτούν τις συνθήκες εξαθλίωσης.
Ομως, σήμερα υπάρχουν οι δυνατότητες να υπάρξει ένας άλλος δρόμος. Στο πλαίσιο αυτό, Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα καλούν σε μάχη για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, τονίζοντας πως «κανένας κλάδος μόνος του, κανένα σωματείο μόνο του δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ενιαία και οργανωμένη επίθεση κυβέρνησης και εργοδοσίας».
Στο κάλεσμά τους έχουν ήδη ανταποκριθεί πλήθος Συνδικάτων και σχεδόν καθημερινά ο αριθμός τους αυξάνεται. Στόχος της μάχης είναι οι εργαζόμενοι να σηκώσουν κεφάλι. Να γυρίσουν οριστικά την πλάτη στον κυβερνητικό και εργοδοτικό συνδικαλισμό, που έχει στηρίξει κάθε αντεργατική πολιτική και να οργανώσουν ένα μεγάλο μέτωπο αγώνα με ταξικό προσανατολισμό.
Χωρίς την αυταπάτη της «ταξικής συνεργασίας», του «αναγκαίου κακού», του «εφικτού», του «ανθρώπινου καπιταλισμού», να διεκδικήσουν τις απώλειες που είχαν σε μισθούς, μεροκάματα, συντάξεις και κυρίως να παλέψουν για την κατάργηση των αντεργατικών νόμων που περιορίζουν ή καταργούν τις ΣΣΕ. Στη μάχη αυτή να διαμορφωθούν οι όροι αντεπίθεσης του εργατικού κινήματος ενιαία, κατά κλάδο, πανελλαδικά.
Οσο κι αν είναι δύσκολη η κατάσταση, πολλά μπορούν να γίνουν, αν οι εργάτες κάνουν πράξη αυτό που ήδη είναι σύνθημα: «Εδώ – εδώ, μ’ αγώνα ταξικό γιατί εμείς δε ζούμε με 400 ευρώ».
http://www.rizospastis.gr
