H μαύρη λίστα των ανατροπών από το 2010

Πρώτο μνημόνιο

Ν. 3845/2010

• Κατάργηση της ευνοϊκότερης ρύθμισης υπέρ των μισθωτών σε περίπτωση που ισχύουν ταυτόχρονα όροι διαφορετικών Συλλογικών Συμβάσεων. Δηλαδή, ο εργαζόμενος χάνει το δικαίωμα να απολαμβάνει τις ευνοϊκότερες ρυθμίσεις.

Ν. 3863/2010

• Καθιέρωση της ειδικής σύμβασης μαθητείας για νέους ηλικίας 15 – 18 ετών με αμοιβή το 70% του γενικού κατώτατου μισθού.
• Μείωση κατά 20% της αμοιβής της υπερεργασίας και κάθε μορφής υπερωριακής απασχόλησης.
• Μείωση μέχρι και κατά 3/4 του χρόνου προειδοποίησης (από 24 σε 6 μήνες) της απόλυσης. Με την έγκαιρη προειδοποίηση δίνεται μόνο η μισή αποζημίωση, γεγονός που διευκολύνει τον εργοδότη να κάνει απολύσεις αφού αυτές «κοστίζουν» λιγότερο.
• Επίσης, οι ατομικές απολύσεις διευκολύνονται και γιατί ο εργοδότης μπορεί σε μεγαλύτερο, από πριν, χρονικό διάστημα να καταβάλλει την αποζημίωση.
• Αύξηση του ορίου ομαδικών απολύσεων. Από 4 σε 6 μηνιαίως για τις επιχειρήσεις από 20 έως 150 εργαζόμενους. Από 2% στο 5% για τις επιχειρήσεις άνω των 150 εργαζομένων (το όριο του 2% ίσχυε για τις επιχειρήσεις άνω των 200 εργαζομένων).

Ν. 3871/2010

• Η κυβέρνηση απαγόρευσε οποιαδήποτε μισθολογική αύξηση μέσω ΟΜΕΔ, για την περίοδο 2010 – 2012, που ήταν μεγαλύτερη της αύξησης που όριζε η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) στην ίδια περίοδο. Χαρακτηριστικό είναι ότι επειδή η ΕΓΣΣΕ για το 2010 δεν προέβλεπε καμία αύξηση, η απαγόρευση αυτή σήμαινε πάγωμα των μισθών.

Ν. 3899/2010

• Επέκταση της δοκιμαστικής περιόδου από τους 2 στους 12 μήνες για τους εργαζόμενους ιδιωτικού τομέα. Σε περίπτωση απόλυσης εντός της περιόδου αυτής ή με τη λήξη της ο εργαζόμενος δε δικαιούται αποζημίωση. Ετσι, ο εργοδότης μπορεί να εκμεταλλεύεται έναν εργαζόμενο επί 1 χρόνο και να τον απολύει αμέσως μετά καθώς η απόλυση δεν κοστίζει. Το μέτρο αυτό διευκολύνει την ανακύκλωση φθηνού εργατικού δυναμικού.
• Επέκταση της ανώτατης διάρκειας «δανεισμού» εργαζομένων από τους 18 στους 36 μήνες.
• Επέκταση της ανώτατης διάρκειας της επιβαλλόμενης εκ περιτροπής εργασίας από 6 σε 9 μήνες ανά έτος. Ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει στους εργαζόμενους για ακόμα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα μείωση των ημερών και των ωρών εργασίας. Αυτό σημαίνει μειωμένες αποδοχές για τους εργαζόμενους και μεγαλύτερα κέρδη για τους εργοδότες καθώς προσαρμόζουν απόλυτα το εργατικό δυναμικό στις ανάγκες της παραγωγής.
• Κατάργηση της προσαύξησης στο ωρομίσθιο της μερικής απασχόλησης σε περίπτωση υπερωρίας και απασχόλησης με εβδομαδιαία εργασία κάτω των 20 ωρών.
• Εισαγωγή των ειδικών επιχειρησιακών ΣΣΕ για το χτύπημα του κατώτατου κλαδικού μισθού. Ηταν η πρώτη απόπειρα να επιβάλλεται μείωση των αποδοχών κάτω από τα όρια που προέβλεπαν οι κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές συμβάσεις.

Ν. 3986/2011

• Επέκταση της ανώτατης διάρκειας των συμβάσεων ορισμένου χρόνου μετά από 3 διαδοχικές ανανεώσεις από τους 24 στους 36 μήνες. Ετσι, ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να κρατά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ομήρους τους εργαζόμενους χωρίς να υποχρεούται να τους απασχολεί με συμβάσεις αορίστου χρόνου.
• Ακόμα και ο παραπάνω περιορισμός των 36 μηνών αίρεται με το μέτρο που δικαιολογεί τη χωρίς όρια δυνατότητα ανανέωσης των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε περίπτωση που ο εργοδότης επικαλεστεί δήθεν «αντικειμενικούς λόγους».
• Ενίσχυση της διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Δίνεται η δυνατότητα στον εργοδότη να αυξάνει τον ημερήσιο χρόνο εργασίας, πέραν του 8ωρου, για διάστημα 6 μηνών ανά έτος (αντί για 4 που ήταν πριν). Αυτός ο χρόνος δεν αμείβεται ως υπερωρία.
• Μείωση της επιδότησης των ανέργων σε 450 ημερήσια επιδόματα ανά 4ετία από το 2011 και σε 400 από το 2012-15. Αυτό σημαίνει περιορισμός του δικαιώματος λήψης του επιδόματος ανεργίας.

Ν. 4024/2011

• Ψηφίστηκε διάταξη με την οποία μέχρι το τέλος του 2012 καταργήθηκε η αρχή της επέκτασης των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών ΣΣΕ, η οποία ίσχυε μέχρι τότε. Δηλαδή, οι εργοδότες που δεν υπογράφουν τη σύμβαση δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να την εφαρμόσουν.

Ν. 4046/2012 (Εφαρμογή του άρθρου 1, παρ. 6)

• Μείωση του γενικού κατώτατου μισθού κατά 22% και κατάργηση της ΕΓΣΣΕ 2010-12. Ο βασικός μεικτός μισθός από 751 ευρώ πήγε στα 586 ευρώ. Το μεροκάματο από 33,57 ευρώ μεικτά πήγε στα 26,18 ευρώ μεικτά. Μείωση του γενικού κατώτατου μισθού κατά 32% για τους νέους μέχρι 25 ετών και για τους μαθητευόμενους. Από 751 ευρώ μεικτά στα 511 ευρώ μεικτά. Το μεροκάματο από 33,57 ευρώ μεικτά πήγε στα 22,83 ευρώ μεικτά.
• Οι παραπάνω μειώσεις γίνονται μονομερώς από τον εργοδότη, χωρίς τη συναίνεση του εργαζόμενου.
• Μείωση του χρόνου μετενέργειας, μετά τη λήξη της ΣΣΕ, από 6 σε 3 μήνες. Από εκεί και πέρα διατηρούνται πλέον μόνο ο βασικός μισθός και τέσσερα επιδόματα, εφόσον προϋπάρχουν. Οι υπόλοιποι όροι των προηγούμενων ΣΣΕ καταργούνται χωρίς τη συναίνεση του εργαζόμενου.
• Κατάργηση του δικαιώματος για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία μετά από την άρνηση της πρότασης του μεσολαβητή και καθιέρωση της από κοινού προσφυγής σε αυτήν. Ετσι, τα συνδικάτα δεν θα μπορούν πλέον να προσφεύγουν στον ΟΜΕΔ χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη (Σχετική τροποποίηση που έγινε το 2014, δεν αλλάζει ουσιαστικά τις δυνατότητες που έχει η εργοδοσία να μην υπογράφει συμβάσεις).
• Περιορισμός της διαιτητικής απόφασης στον καθορισμό του βασικού μισθού και ημερομισθίου. Κριτήρια της απόφασης είναι οι οικονομικές συνθήκες, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά την περίοδο του δεύτερου μνημονίου. Δηλαδή, ο στόχος είναι η διασφάλιση της κερδοφορίας του κεφαλαίου.
• Πάγωμα των αυξήσεων σε μισθούς και ωριμάνσεις μέχρι τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στη χώρα κάτω από το 10%. Με δεδομένο ότι η ανεργία έχει φθάσει το 22% και θα συνεχίσει να αυξάνεται, ο όρος αυτός ουσιαστικά απαγορεύει οποιαδήποτε αύξηση για πολλά χρόνια.

Ν. 4093/2012

Σαν «κερασάκι στην τούρτα» των ανατροπών ακολούθησε τον Νοέμβρη του 2012 ο νόμος 4093, με τον οποίο αν και αφορούσε κυρίως το Ασφαλιστικό, επαναδιατυπώθηκαν παλιότερες διατάξεις και προστέθηκαν ορισμένες νέες για τα Εργασιακά.

• Επαναλαμβανόταν ο καθορισμός των κατώτερων μειωμένων αποδοχών και άνοιγε «παράθυρο» για την κατάργηση του επιδόματος γάμου από τους εργοδότες που δεν ήταν μέλη των οργανώσεων που δεσμεύονταν από την ΕΓΣΣΕ.
• Εκανε ακόμα χειρότερο το καθεστώς της αποζημίωσης λόγω απόλυσης υπαλλήλων, «παγώνοντας» το χρόνο προϋπηρεσίας και περιορίζοντας τον αριθμό των μισθών που δίνονταν για αποζημίωση, ειδικά πάνω από τα 16 χρόνια εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
• Εδωσε τη δυνατότητα απασχόλησης των εργαζομένων στα εμπορικά καταστήματα και για τις ώρες μη λειτουργίας τους.
• Επέβαλε διακεκομμένο ωράριο και στα καταστήματα που λειτουργούν με συνεχές ωράριο.
• Εδωσε τη δυνατότητα στους εργοδότες στο εμπόριο να παρακάμπτουν το πενθήμερο και να επιβάλλουν εξαήμερη εργασία. Διευκόλυνε την εργοδοσία στο «σπάσιμο» της κανονικής άδειας σε δύο περιόδους μέσα στο χρόνο.